Τι είναι η Σχολική Ετοιμότητα; Είναι η ηλικία το μόνο κριτήριο;

Όλα τα παιδιά δεν είναι έτοιμα την ίδια χρονική στιγμή, δηλαδή όταν κλείσουν τα έξι. Χρειάζεται η δική μας υπομονή και η βοήθεια μέσα από τη χρήση ποικίλου εποπτικού υλικού (παραμύθια, κατασκευές, ζωγραφική, μικρές ασκησούλες κατάλληλες για την ηλικία τους) για να το βοηθήσουμε να προετοιμαστεί επαρκώς ώστε να μην αντιμετωπίσει προβλήματα αργότερα.

Πολύ συχνά οι γονείς ανησυχούν για το κατά πόσο είναι έτοιμο το παιδί τους να πάει στο σχολείο ακόμα κι αν είναι στη «σωστή» ηλικία. Η Σχολική ετοιμότητα είναι μια πιο σύνθετη λειτουργία που δεν συνδέεται άμεσα με την ηλικία. Είναι μια ικανότητα που αναπτύσσεται από τη στιγμή που γεννιέται ένα παιδί και ωριμάζει σε διαφορετική χρονική ηλικία το κάθε ένα.

Ο κανόνας και οι εξαιρέσεις

Είναι αυτό που κοινώς λέμε «Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και έχει τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης». Γενικά, θεωρούμε ότι ένα παιδί 6 ετών είναι έτοιμο γνωστικά, γλωσσικά, κινητικά και συναισθηματικά να αναπτύξει τις αναγνωστικές και γραφικές του δεξιότητες και να φοιτήσει με επιτυχία στο Δημοτικό. Υπάρχουν όμως και πολλές εξαιρέσεις και δυστυχώς αυτό διαπιστώνεται αργότερα όταν το παιδί προχωρά στις τάξεις του Δημοτικού σχολείου και αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στη μάθηση.

Για το λόγο αυτό υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια όπου θα πρέπει να πληρoί ένα παιδί για να θεωρούμε ότι κατέχει τη Σχολική Ετοιμότητα.

Τα κριτήρια

σωματική υγεία: το παιδί δεν παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα υγείας που θα το εμποδίσουν στην ομαλή παρακολούθηση του σχολικού προγράμματος.
γλωσσική επάρκεια και γλωσσικές δεξιότητες: (φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία, πραγματολογία). Το παιδί έχει σωστή άρθρωση, πλούσιο λεξιλόγιο, χρησιμοποιεί σωστά τους συντακτικούς και γραμματικούς κανόνες όταν μιλά και έχει άρτια φωνολογική ενημερότητα (δηλαδή διακρίνει ακουστικά και αρθρώνει καθαρά όλους τους ήχους-φωνήματα έτσι ώστε να μην μεταφέρει αλλοιωμένους ήχους στο γραπτό του).
γνωστική επάρκεια: έχει επαρκώς αναπτυγμένη την κριτική του ικανότητα, είναι σε θέση να κάνει συλλογισμούς και μπορεί να εκτελέσει σύνθετες σκέψεις.
οπτικοκινητική αντίληψη: το παιδί αναγνωρίζει τα γράμματα, αντιστοιχεί σωστά φώνημα με γράφημα και συντονίζει το μάτι με την κίνηση του χεριού για την εκτέλεση ορθής φοράς γραφή των γραμμάτων (αναγνωστική και γραφική δεξιότητα).
συγκέντρωση-προσοχή: το παιδί συγκεντρώνει την προσοχή του σε μία δραστηριότητα και την ολοκληρώνει με επιτυχία. Δεν παρουσιάζει διαταραγμένη συγκέντρωση ή σύνδρομο Δ.Ε.Π./Υ. (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και / Υπερκινητικότητα).
συναισθηματική ωριμότητα: το παιδί είναι κοινωνικό, κάνει εύκολα φιλίες, προσασμόζεται ομαλά σε διαφορετικές συνθήκες, υπακούει σε κανόνες (κοινωνικούς ή μη).
ανεξαρτησία και αυτοεξυπηρέτηση: το παιδί τρώει, ντύνεται, πλένεται και χρησιμοποιεί την τουαλέτα μόνο του.
κίνητρα για μάθηση: το παιδί αμείβεται συναισθηματικά και ψυχολογικά καθώς προχωρά με επιτυχία στην σχολική του πορεία.

Όπως βλέπετε, η σχολική ετοιμότητα εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων για το λόγο αυτό πρέπει να βλέπουμε την ανάπτυξη, την ωριμότητα και την ετοιμότητα του παιδιού σφαιρικά. Η γενικότερη εικόνα της ανάπτυξης του παιδιού σε αυτά τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής του είναι αυτή που μας δίνει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για την ετοιμότητά του και δεν πρέπει να αρκούμαστε μόνο στα αποτελέσματα ενός test.

Τέλος, εξίσου σημαντικό θεωρώ την ψυχραιμία και ηρεμία των γονέων. Πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στο ίδιο το παιδί και δεν ωφελεί να αγχωνόμαστε και να τους μεταφέρουμε το στρες που βιώνουμε ως γονείς. Είναι μία ακόμα αλλαγή στη ζωή τους όπου τα παιδιά θα καταφέρουν και εκεί να ανταποκριθούν.

Λία Παλαιολόγου

Λογοπεδικός BSc

Για το Σύγχρονο Παιδαγωγείο

Κρήτης 6, Βριλήσσια, ΤΚ.15235

κ.6942468102      [email protected]

www.facebook.com/LiaPalaiologouLogopedikos

Πρόταση βιβλίου: