Η 14χρονη από τη Θεσσαλονίκη στάθηκε τυχερή, πήρε εξιτήριο και είναι υγιής. Ωστόσο, τα διάφορα challenges στο TikTok -και όχι μόνο- μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για σοβαρούς κινδύνους υγείας στα παιδιά.
«Για να δούμε, για πόσα δευτερόλεπτα μπορείς να κρατήσεις την αναπνοή σου… Ή μήπως μπορείς να την κρατήσεις για λεπτά, για πόσα όμως;» Αυτό είναι μέσες άκρες το challenge Vaslava στο TikTok που οδήγησε μια 14χρονη μαθήτρια στη Θεσσαλονίκη στο νοσοκομείο, αφού η κοπέλα κράτησε την αναπνοή της μέχρι λιποθυμίας.
Οι επικίνδυνες προκλήσεις των social media
Το Vaslava challenge, αυτή η «πρόκληση» μεταξύ διαδικτυακών φίλων ή αγνώστων, δεν είναι η μόνη περίπτωση που μεταφέρθηκε παιδί σε νοσοκομείο στην Ελλάδα. Λίγες εβδομάδες πριν, ένας δεκατριάχρονος μαθητής από τη Ρόδο είχε νοσηλευτεί σε νοσοκομείο εξαιτίας του Superman challenge, ενός ένας άλλος έσπασε τον καρπό του.
Γιατί όμως τα παιδιά μας πέφτουν τόσο εύκολα θύματα των προκλήσεων;
Μιλώντας στην εκπομπή «Newsroom» του ΕΡΤNews, η κλινική ψυχολόγος Ίλια Θεοτοκά αναφέρθηκε σε αυτό ακριβώς το θέμα. «Το ότι τα παιδιά δοκιμάζουν τα όριά τους στην εφηβεία δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Είναι η ευρηματικότητα που έχουν οι έφηβοι για να κάνουν διάφορα ριψοκίνδυνα πράγματα. Ξέρουμε ότι στην εφηβεία η παρορμητικότητα είναι στα high της, όπως λέμε, γιατί και ο εγκέφαλος δεν έχει ωριμάσει ακόμα, είναι εν εξελίξει, για να έχει αυτό που λέμε, έλεγχο των παρορμήσεων».
Στην ίδια συζήτηση, η κ. Θεοτοκά τόνισε κάτι που όλοι οι γονείς εφήβων θα αναγνωρίσουμε: Ότι τα παιδιά θεωρούν ότι είναι «άτρωτα», είναι σε μια ηλικία που πιστεύουν ότι δεν τους αγγίζουν σωματικές βλάβες ή θέματα υγείας.
Πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας
Η αλήθεια είναι πως το Ίντερνετ αποτελεί μία «μαύρη τρύπα», είναι ένα θαυμαστό παράθυρο στον κόσμο ή μία τεράστια παγίδα. Όπως επισημαίνει η ειδικός, η απουσία των γονιών στα παιδιά της γενιάς αυτής είναι μεγαλύτερη από την απουσία των γονιών σε προηγούμενες εποχές. «Τα παιδιά θέλουν τραβήξουν την προσοχή, θέλουν να γίνουν πιο ριψοκίνδυνα από πίσω μπορεί να υπάρχει μία κατάθλιψη», εξηγεί.
«Από την άλλη, αυτό που βλέπουν στο internet και στα social media είναι μια επιθετικότητα προς πάσα κατεύθυνση, είτε προς τον εαυτό τους με τις μορφές του αυτοτραυματισμού, που το έχουμε δει σε πάρα πολλά παιχνίδια και όπως έχουμε ξαναπεί τα παιδιά είναι εξαρτημένα από τα παιχνίδια αυτά και λειτουργούν μιμητικά, ελλείψει πολλές φορές της φροντίδας των γονιών ή το να αποτελέσουν οι γονείς ένα καλό πρότυπο, οπότε ταυτίζονται με αυτά τα πρότυπα και επαναλαμβάνουν μιμητικά αυτές τις συμπεριφορές» σημειώνει η κα Θεοτοκά.
Όσο για την απαραίτητη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων και παιδιών, που υποστηρίζει και ενδυναμώνει τα παιδιά, η ειδικός επισημαίνει ότι αυτή πρέπει να την δουλέψουμε πριν από την εφηβεία, γιατί τότε υπάρχει αντίδραση από τα παιδιά. «Τη σχέση εμπιστοσύνης πρέπει να τη χτίσεις από το δημοτικό. Τα όρια, την τρυφερότητα, το να ακούσεις το παιδί χωρίς να το κρίνεις. Γιατί αν ακούσεις το παιδί χωρίς να το κρίνεις, το παιδί θα ξανάρθει να σου μιλήσει.
Και εκεί πρέπει λίγο να διαχειριστείς αυτά που θα σου πει, πως θα περάσεις τα μηνύματά σου χωρίς να του το επιβάλεις και μέσα από μια συναισθηματική και τρυφερή σχέση. Ίσως εκεί οι γονείς πρέπει να δουν έναν ειδικό πως θα περάσουν τα μηνύματα, πόσο απαντάνε, πόσο συγκρούονται, πότε συγκρούονται, πόσο χρόνο δίνουν, πότε βάζουν όρια και όλα αυτά».
Επιπρόσθετα, η συζήτηση και η ενημέρωση των παιδιών για την ασφαλή χρήση των social media και τους κινδύνους τους, πάντα με τρόπο σύμφωνα με την ηλικία τους, είναι πολύ σημαντική. Και είναι μία συζήτηση που, με διάφορες αφορμές, θα πρέπει να γίνεται ξανά και ξανά και ξανά, γιατί, παρότι συχνά νομίζουμε ότι όταν μιλάμε με τα παιδιά μας δεν μας δίνουν καμία σημασία, στο τέλος πάντα κάτι τους μένει και εντυπώνεται στον εγκέφαλό τους!