Αν γράφατε παιδικά βιβλία, ποιο διαχρονικό βιβλίο θα θέλατε να έχετε γράψει; Αυτή είναι μια μόνο από τις ερωτήσεις που θέσαμε σε συγγραφείς παιδικών βιβλίων.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου σκεφτήκαμε να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα 3 Έλληνες συγγραφείς που αγαπάμε. Ιδού οι ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις τους!
Μαρίνα Γιώτη
Πόσα βιβλία έχετε γράψει και από ποιους εκδοτικούς οίκους κυκλοφορούν;
Έχω γράψει και εικονογραφήσει 16 βιβλία, τα 15 από αυτά με τις εκδόσεις Διόπτρα.
Είναι κάποιο από τα βιβλία σας το «αγαπημένο» σας παιδί;
Οι περισσότεροι συγγραφείς δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τα βιβλία μας, όπως δεν μπορούν οι γονείς να διαχωρίσουν τα παιδιά τους. Τα έχουμε αγαπήσει όλα, πιστέψει, δουλέψει και «αναθρέψει» με αγάπη και φροντίδα. Οι μόνοι που μπορούν να έχουν αγαπημένα βιβλία, κατά την γνώμη μου, είναι οι αναγνώστες. Εκείνοι επιλέγουν ποιο θα αγαπήσουν.
Υπάρχει περίπτωση η ενασχόληση των παιδιών με τις «οθόνες» να βγάλει τα βιβλία από τη ζωή τους;
Ναι, γιατί τρώει πολύ χρόνο χωρίς λόγο. Όλοι μας σπαταλάμε χρόνο να βλέπουμε ανούσια πράγματα. Χρόνο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πιο δημιουργικά ή να ξεκουράζει πραγματικά το μυαλό μας και να μην το κρατάει συνεχώς σε μια άσκοπη υπερδιέγερση. Στην περίπτωση των παιδιών όμως αυτή η ενασχόληση είναι καταστροφική, καθώς ο εγκέφαλος δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη και ουσιαστικά τον διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό. Έτσι έχουμε πολύ σοβαρά προβλήματα σε μικρές ηλικίες όπως διάσπαση προσοχής, άγχος, κατάθλιψη και άλλα πολλά που βλέπουμε γύρω μας σήμερα.
Τι θα συμβουλεύατε έναν γονιό που παραπονιέται ότι το παιδί του αρνείται να διαβάσει βιβλία;
Να πάει τα παιδί του να διαλέξει βιβλία από την βιβλιοθήκη ή ένα βιβλιοπωλείο. Μπορεί αν διαλέξει ένα και για τον ίδιο. Είναι σημαντικό να μας βλέπουν τα παιδιά μας να διαβάζουμε. Να βάλει όρια στο κινητό και να αφήσει το παιδί του στο δωμάτιό του χωρίς περισπασμούς και οθόνες για 2-3 ώρες κάθε ημέρα, αλλά με πολλά βιβλία και άλλα δημιουργικά «σύνεργα». Ας γκρινιάξουν ότι βαρέθηκαν ή ότι δεν έχουν κάτι να κάνουν. Μπορεί να προτείνει στο παιδί να ξεκουραστεί, να ζωγραφίσει, να παίξει κτλ. Το σημαντικό είναι να μην του πει «διάβασε κανένα βιβλίο ή γιατί δεν διαβάζεις». Δεν πρέπει να τα αναφέρει καν. Αρχικά θα βαρεθούν, αλλά η βαρεμάρα είναι δημιουργική. Ενεργοποιεί. Είναι σημαντικό να ηρεμεί το μυαλό μας για να μπορεί να σκεφτεί. Κάποια στιγμή το παιδί θα σηκώσει ένα βιβλίο και έτσι θα του δοθεί η δυνατότητα να ανακαλύψει ένα βιβλίο που θα το κάνει για πάντα αναγνώστη. Αλλά πρέπει να έχει ελεύθερο χρόνο και διαθέσιμα βιβλία για να γίνει αυτό. Αν το μυαλό μας είναι συνεχώς απασχολημένο και δεν έχουμε χρόνο να πάρουμε ανάσα, βλέπουμε την ανάγνωση σαν αγγαρεία για το σχολείο. Τα βιβλία είναι χαρά, είναι διασκέδαση και είναι σημαντικό να το καταλάβουν με κάθε τρόπο για να τα αγαπήσουν.
Ποιο είναι το παιδικό βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς και γιατί;
Έχω τόσα πολλά! Θαυμάζω πολλούς συγγραφείς και εικονογράφους. Δυο που σκέφτομαι τώρα είναι «Η τελεία» του Peter Reynolds και «Το τι να κάνεις με μια ιδέα» του Kobi Yamada.
Έφη Αργυροπούλου
Πόσα βιβλία έχετε γράψει και από ποιους εκδοτικούς οίκους κυκλοφορούν;
Έχω γράψει συνολικά τρία βιβλία. Δύο παραμύθια και το τελευταίο μου, που κυκλοφόρησε πριν τρεις μήνες, το πρώτο ενηλίκων. Η πρώτη μου συγγραφική προσπάθεια, το ντεμπούτο μου ως συγγραφέας έγινε το 2018, με την «Οδύσσεια του μικρού Οδυσσέα» που κυκλοφόρησε 2/4/2018, ανήμερα της παγκόσμιας ημέρας παιδικού βιβλίου, από τις Εκδόσεις Συμμετρία. Πραγματεύεται την πλεονεξία και υπερκαταναλωτική μανία, που μεγαλώνουμε οι σύγχρονοι γονείς τα παιδιά μας και επιδιώκει να τα διδάξει την ευγνωμοσύνη.
Το δεύτερο παραμύθι μου «Θέλω να κοιμόμαστε για πάντα αγκαλιά» κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2022 από τις Εκδόσεις Ιβίσκος. Πραγματεύεται τη συγκοίμηση και αποσκοπεί να βοηθήσει τα παιδιά στην αυτονομία τους, να μάθουν να κοιμούνται μόνα τους, στο δωμάτιο τους. Το παραμύθι αυτό γεννήθηκε, με αφετηρία το δικό μου βίωμα, για να βοηθήσει τις μαμάδες να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να κοιμούνται στο κρεβάτι τους αλλά και να κατανοήσουν γιατί, το να κοιμούνται μόνα τους, θα τα βοηθήσει ώστε να αποκτήσουν περισσότερη αυτοπεποίθηση, να είναι πιο ανεξάρτητα και να διατηρούνται υγιείς οι ρόλοι και ισορροπίες στην οικογένεια.
Είναι κάποιο από τα βιβλία σας το «αγαπημένο» σας παιδί;
Ποια ψυχικά υγιής και ισορροπημένη μαμά ξεχωρίζει τα παιδιά της; Όλα είναι αγαπημένα μου, γιατί είναι όλα βιωματικά και εμπεριέχουν κατάθεση ψυχής και προσωπικό βίωμα. Όχι πιο αγαπημένο, αλλά πιο ολοκληρωμένο είναι το τελευταίο μου βιβλίο ενηλίκων, «Μαμά, θέλω κάτι να σου πω», το οποίο πραγματεύεται τη λεκτική και σωματική βία που ασκούν κάποιοι γονείς ή φροντιστές στα παιδιά τους, τις επιπτώσεις της στην παιδική αλλά και στην ενήλικη ζωή τους και εναλλακτικά προτείνει θετικούς τρόπους διαπαιδαγώγησης. Είναι το πιο ολοκληρωμένο, γιατί και γω κάθε χρόνο εξελίσσομαι, αυτοβελτιώνομαι, αυτο εξελίσσομαι σαν άνθρωπος και γράφω με διαφορετικό mindset.
Υπάρχει περίπτωση η ενασχόληση των παιδιών με τις «οθόνες» να βγάλει τα βιβλία από τη ζωή τους;
Το έχει κάνει ήδη σε μεγάλο βαθμό. Αναπόφευκτα ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας σε μια εποχή που είμαστε κατακλυσμένη από κάθε μορφή τεχνολογίας.
Το κλειδί για να παραμείνουν τα βιβλία στη ζωή των παιδιών είναι τα όρια στις οθόνες και το δικό μας παράδειγμα, δηλαδή να διαβάζουμε και εμείς οι γονείς και να έχουμε βιβλία στο σπίτι μας. Και όταν έρθει η στιγμή που θα το νιώσουν, θα διαβάσουν, χωρίς δική μας πίεση, από δική τους πρωτοβουλία.
Τι θα συμβουλεύατε έναν γονιό που παραπονιέται ότι το παιδί του αρνείται να διαβάσει βιβλία;
Να γίνει το παράδειγμα για το παιδί του. Το παιδί δε θα κάνει αυτό που θα του πούμε αλλά θα μιμηθεί αυτό που θα δει από εμάς. Το παιδί τείνει να καθρεφτίζει συμπεριφορές των γονιών του. Να το πηγαίνει σε παρουσιάσεις βιβλίων, βόλτα σε εκθέσεις βιβλίου, να του κάνει δώρο βιβλία, και γενικά να επιδιώκει έμμεσα, χωρίς άγχος και πίεση να έρχεται το παιδί σε επαφή μαζί τους.
Ποιο είναι το παιδικό βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς και γιατί;
Έχω διαβάσει αμέτρητα παιδικά βιβλία μαζί με τα παιδιά μου αλλά δεν ένιωσα ποτέ, με την καλή έννοια «ζήλια» για κάποιο από αυτά, ότι θα ήθελα να το έχω γράψει εγώ. Κάθε παιδικό βιβλίο που γράφτηκε από τον συγκεκριμένο συγγραφέα είναι μοναδικό και ξεχωριστό όπως ο ίδιος ο συγγραφέας και η μορφή που πήρε το βιβλίο έχει να κάνει με την παιδική ηλικία, τη διαπαιδαγώγηση, τα βιώματα, τα ερεθίσματα και την ιδιαίτερη προσωπικότητά του.
Αν είχα κληθεί να γράψω το ίδιο παραμύθι εγώ, θα ήταν εντελώς διαφορετικό το αποτέλεσμα! Άλλωστε γι’ αυτό κάθε βιβλίο είναι ξεχωριστό γιατί ξεχωριστός και μοναδικός είναι ο συγγραφέας του!
Ελένη Δασκαλάκη
Πόσα βιβλία έχετε γράψει και από ποιους εκδοτικούς οίκους κυκλοφορούν;
Έχω γράψει 5 βιβλία, τέσσερα από τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός και ένα από τις εκδόσεις Σοκόλη. Τα περισσότερα παραμύθια μου είναι βιωματικά και προέκυψαν από τη ζωή μιας μαμάς που μεγαλώνει παιδιά, με όλα τα καθημερινά θέματα που μπορεί να αντιμετωπίσει, γι’ αυτό και θα τα χαρακτήριζα «χρηστικά»! Για παράδειγμα, το πρώτο μου βιβλίο, με τίτλο «Όταν ο Καστανούλης έγινε αστεράκι», το έγραψα για να μιλήσω στα παιδιά μου για την απώλεια ενός δικού μας ανθρώπου, όταν χάσαμε τον παππού τους. Το βιβλίο με τίτλο «Η Νεφέλη θέλει πάντα να κερδίζει» ήταν μια ιστορία που εμπνεύστηκα αρχικά για να μάθω στα παιδιά μου να δέχονται την ήττα και να απολαμβάνουν το παιχνίδι. Ευτυχώς, το τελευταίο μου παραμύθι, «Η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει», που αναφέρεται στην σεξουαλική παρενόχληση στα παιδιά και τους «δίνει τις λέξεις» για να επικοινωνήσουν με τους γονείς, δεν ήταν βιωματικό. Ωστόσο, και ως δημοσιογράφος που ασχολούμαι χρόνια με τα παιδιά και την οικογένεια, διέκρινα το κενό σε αυτό το τόσο σημαντικό κομμάτι της ενημέρωσης και ενδυνάμωσης των παιδιών απέναντι σε κάθε μορφής κακοποίηση.
Είναι κάποιο από τα βιβλία σας το «αγαπημένο» σας παιδί;
Η αλήθεια είναι πως υπάρχει ένα που ξεχωρίζω, αυτό που η ηρωίδα του έχει το όνομα της κόρης μου. Το βιβλίο λέγεται «Η ανυπόμονη Εύη» και η αλήθεια είναι μάλλον είναι αγαπημένο και των μικρών μας αναγνωστών, καθώς έχει κάνει ανατυπώσεις ενώ έχει μεταφραστεί και στα τουρκικά.
Υπάρχει περίπτωση η ενασχόληση των παιδιών με τις «οθόνες» να βγάλει τα βιβλία από τη ζωή τους;
Εάν τα παιδιά έχουν γνωρίσει και αγαπήσει τα βιβλία στην παιδική τους ηλικία, τότε η αγάπη αυτή θα επανέλθει ακόμη κι αν κάνουν «διαλείμματα» μπροστά στις οθόνες και αφήνουν τα βιβλία τους να σκονίζονται. Ή, έστω, αυτό ελπίζω και εύχομαι!
Τι θα συμβουλεύατε έναν γονιό που παραπονιέται ότι το παιδί του αρνείται να διαβάσει βιβλία;
Δεν μπορώ να συμβουλεύσω άλλους γονείς, θα πω όμως τι έκανα εγώ με τα παιδιά μου. Αρχικά, όσο ήταν μικρά, το διάβασμα ενός βιβλίου ήταν μέσα στην βραδινή μας ιεροτελεστία ύπνου. Δεν θα πω ότι δεν μου κόστισε αυτό με δεκάδες φορές ανάγνωση του ίδιου βιβλίου και με μάτια που έκλειναν, αλλά θέλω να πιστεύω ότι μπήκαν από νωρίς τα θεμέλια για να αγαπήσουν τα βιβλία! Κάτι άλλο, που βέβαια συνέβαινε φυσικά, ήταν ότι τα παιδιά με έβλεπαν με ένα βιβλίο στο χέρι, στον καναπέ, στο κρεβάτι, στην παραλία, παντού. Ήταν, έτσι, κάτι που πιστεύω πέρασε υποσυνείδητα ως μήνυμα «το βιβλίο είναι η καλύτερη παρέα μας»!
Ποιο είναι το παιδικό βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς και γιατί;
Θα ήθελα να έχω γράψει το βιβλίο «Λουίζα και Λότη», του Έριχ Κέστνερ. Είναι ένα βιβλίο που διάβασα ως έφηβη κυριολεκτικά σε ένα βράδυ – ξενύχτησα και την άλλη μέρα δεν κατάφερα να πάω στο σχολείο. Με είχε όμως συναρπάσει, δεδομένου ότι ήμουν στην αρχή της εφηβείας και η ξένη λογοτεχνία με έφερε σε επαφή με έναν άγνωστο κόσμο.
