Η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί την πιο δυναμική απόφαση για το πιο τρυφερό σου όνειρο.
Γράφει η Δάφνη Ε. Μπούση, ΜUDr, MSc, PhDc, DEGUM I, ΜΙC I, Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Γράφω αυτό το κείμενο όχι μόνο ως γυναικολόγος, αλλά και ως γυναίκα. Μια γυναίκα που έχει συνομιλήσει με εκατοντάδες άλλες γυναίκες. Μια γυναίκα που ξέρει από κοντά τη χαρά, την προσμονή, αλλά και την αγωνία που κουβαλά το ζήτημα της μητρότητας.
Η γονιμότητα δεν είναι απεριόριστη. Το ξέρουμε πια. Τα ωάρια μας δεν παραμένουν για πάντα νέα – όσο νέες κι αν νιώθουμε.
Η κατάψυξη ωαρίων είναι η απάντηση της επιστήμης στη φθορά του χρόνου. Είναι μια πράξη δύναμης, πρόληψης και προνοητικότητας.
Είναι η δυνατότητα να διατηρήσεις τα ωάριά σου στην καλύτερη δυνατή βιολογική τους κατάσταση – στη φάση της ζωής τους όπου η ποιότητά τους είναι υψηλότερη, η γενετική τους ακεραιότητα ισχυρότερη και οι πιθανότητες για μια υγιή εγκυμοσύνη μεγαλύτερες. Είναι μια τεχνολογικά εξελιγμένη μορφή πρόληψης, που σου προσφέρει την ελευθερία να γίνεις μητέρα όταν εσύ το επιλέξεις — χωρίς την πίεση της ηλικίας, χωρίς να συμβιβάζεσαι με το “τώρα ή ποτέ’”.
Η γονιμότητα της γυναίκας μειώνεται σταθερά με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 35 ετών. Η ποσοτική και ποιοτική επιβάρυνση των ωαρίων οδηγεί σε μειωμένα ποσοστά φυσικής σύλληψης και αυξημένες πιθανότητες αποβολών ή γενετικών ανωμαλιών. Δεν το λέω για να τρομάξω – το λέω γιατί είναι αλήθεια. Και γιατί σήμερα, αυτή η αλήθεια δεν χρειάζεται να είναι παγίδα.
Και η διαδικασία; Δεν είναι τόσο δύσκολη όσο συχνά νομίζουμε.
Η κατάψυξη ωαρίων είναι μια απόλυτα ασφαλής διαδικασία, σχεδιασμένη να ελαχιστοποιεί κάθε κίνδυνο για τη γυναίκα. Η ορμονική διέγερση γίνεται με φαρμακευτικές ουσίες υψηλής ποιότητας και υπό στενή ιατρική παρακολούθηση. Η διαδικασία ξεκινά με μια ελεγχόμενη ορμονική διέγερση των ωοθηκών, η οποία διαρκεί περίπου 10–12 ημέρες. Χορηγούνται φάρμακα για να ωριμάσουν περισσότερα ωοθυλάκια από ό,τι σε έναν φυσικό κύκλο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διέγερσης, γίνεται συστηματική παρακολούθηση με διακολπικό υπερηχογράφημα και εξετάσεις αίματος, ώστε να προσαρμόζουμε τη δόση και να προγραμματίσουμε με ακρίβεια τη λήψη των ωαρίων.
Όταν τα ωάρια φτάσουν στο κατάλληλο μέγεθος, προχωρούμε στην ωοληψία. Είναι μια σύντομη και καλά ανεκτή διαδικασία, που διαρκεί περίπου 10-15 λεπτά και γίνεται υπό μέθη, όχι γενική αναισθησία. Με τη βοήθεια μιας λεπτής βελόνας, συλλέγονται τα ωάρια διακολπικά, με υπερηχογραφική καθοδήγηση. Τα ωάρια καταψύχονται με υαλοποίηση (vitrification), μια μέθοδο που εξασφαλίζει υψηλά ποσοστά επιβίωσης και καλές προοπτικές γονιμοποίηση.
Πότε;
Η καλύτερη στιγμή για να σκεφτείς σοβαρά την κατάψυξη ωαρίων είναι όταν οι πιθανότητες παίζουν υπέρ σου – δηλαδή στα τέλη των 20 και τις αρχές των 30 (28–34 ετών), όπου τα ωάρια είναι στο «ζενίθ» τους: η ποιότητα είναι κορυφαία και ο αριθμός τους αρκετός για να έχεις πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας αργότερα. Πριν σβήσεις το 35ο κεράκι, ακόμη κι αν δεν έχεις άμεσες οικογενειακές σκέψεις, δημιουργείς ένα πολύτιμο «δίχτυ προστασίας» για το μέλλον σου. Αν βρεθείς στα 36–37, η κατάψυξη παραμένει επωφελής: απλώς χρειάζεσαι λίγα παραπάνω ωάρια για να πετύχεις το ίδιο επίπεδο ασφάλειας. Από τα 38 έτη και μετά, η ποιότητα και ο αριθμός των ωαρίων μειώνονται πιο γρήγορα, κι έτσι – για να φτάσεις στα ίδια ποσοστό επιτυχίας – ίσως χρειαστούν δύο ή τρεις κύκλοι διέγερσης. Δεν είναι αδύνατο, αλλά σίγουρα πιο απαιτητικό και συχνά πιο κοστοβόρο.
Σε κάθε περίπτωση, όσο νωρίτερα πάρεις την απόφαση, τόσο μεγαλύτερος ο έλεγχος στο δικό σου χρονοδιάγραμμα και τόσο πιο ήσυχη θα είσαι για την επιλογή που κρατάς στα χέρια σου.
Η Ελλάδα βιώνει ένα από τα εντονότερα δημογραφικά προβλήματα στην Ευρώπη. Οι γεννήσεις μειώνονται, οι ηλικίες τεκνοποίησης ανεβαίνουν. Η ευρεία ενημέρωση για τη διατήρηση γονιμότητας μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμα βήμα πρόληψης για το μέλλον της κοινωνίας και της οικογένειας. Η ενίσχυση τέτοιων πρακτικών από την Πολιτεία και η έγκαιρη πληροφόρηση από τους επαγγελματίες υγείας είναι απαραίτητα.
Η κατάψυξη ωαρίων είναι ένα δώρο στον εαυτό μας, μια γέφυρα ανάμεσα στο τώρα και στο αύριο. Και σαν γυναίκα, στο λέω με το χέρι στην καρδιά: μην περιμένεις μέχρι να νιώσεις πίεση. Πλησίασέ το από θέση δύναμης. Ενημερώσου, ρώτησε, αποφάσισε.
Γιατί καμία επιλογή δεν είναι αληθινά ελεύθερη, αν δεν ξέρεις ότι έχεις εναλλακτικές.
Και τώρα, έχεις.
Με αγάπη,
Δάφνη Ε. Μπούση
ΜUDr, MSc, PhDc, DEGUM I, ΜΙC I
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 110, 11527 Αθήνα
