Το Βασίλειο Της Φύσης και Η Απειλή Των Κόουζ κάνει πρεμιέρα στο θέατρο της Ημέρας
Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου πραγματοποιείται η πρεμιέρα της μουσικοθεατρικής παράστασης για παιδιά ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΩΝ ΚΟΟΥΖ που έγραψε ο Δημήτρης Λαλούμης και σκηνοθέτησε η Μάγκυ Μοτζολή. Είναι μια παραγωγή του Οργανισμού Τέχνες και Πολιτισμός και θα παίζεται Κυριακή στις 11:00 στο Θέατρο της Ημέρας.
Ο συγγραφέας – καθηγητής στο Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής – έγραψε ένα οικολογικό παραμύθι που στόχο έχει να ψυχαγωγήσει και να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση των παιδιών στα πολυποίκιλα προβλήματα του περιβάλλοντος, μέσω του θεάτρου καιτης μουσικής.
Οι πέντε ηθοποιοί της παράστασης ερμηνεύουν τους χαρακτήρες του έργου κι ενώ αφηγούνται τις περιπέτειές τους, προβληματίζονται, εξελίσσονται, παθαίνουν και μαθαίνουν, με χιούμορ, διάδραση κι επεισοδιακές εκπλήξεις!
Το βασίλειο των Κόουζ καταστρέφει το περιβάλλον και η ζωή στο Βασίλειο της Φύσης κινδυνεύει! Η πριγκίπισσα Ελπίδα του βασιλείου της φύσης ταξιδεύει στον Αμαζόνιο και ζητά βοήθεια από το βασίλειο των δέντρων, όπου η σοφή κουκουβάγια δίνει τη λύση. Όμως τα δύο αποτρόπαια Οξ από το βασίλειο των Κόουζ απαγάγουν την Ελπίδα και η κατάσταση οδηγείται σε αδιέξοδο. Θα καταφέρει άραγε η πριγκίπισσα Ελπίδα της φύσης να κάνει τον Παρανόϊ Κόουζ να αλλάξει το όνομά του και να γίνει επιτέλους Λόγι Κόουζ;
Στο τέλος της παράστασης, κάθε μικρός θεατής θα παραλάβει βολβούς λουλουδιών, για να συμμετάσχει κι ενεργά στην ενδυνάμωση της χλωρίδας και να συνδεθεί ακόμα πιο στενά με το θαύμα που λέγεται φυσικό περιβάλλον.
Ο Δημήτρης Λαλούμης παραχώρησε μια σύντομη συνέντευξη στο Infokids και μιλάει για τις σκέψεις του πάνω στην παράσταση και τους αγαπημένους του φίλους τα παιδιά.
Η πόλη που ζούμε ή η ζούγκλα της Αφρικής είναι πιο επικίνδυνη τελικά;
Η επικινδυνότητα μίας κατάστασης εξαρτάται από δύο παράγοντες. Πρώτον από τη ρεαλιστική εκτίμηση του αν υφίσταται ή όχι κίνδυνος – και αν υφίσταται από την εκτίμηση της μορφής και του μεγέθους του. Και δεύτερον, από τις δυνατότητες αντιμετώπισης του εκάστοτε κινδύνου. Κατά συνέπεια, κάποιος εκπαιδευμένος στη ζωή της πόλης, ανάλογα με το βαθμό εκπαίδευσής του, μπορεί να εντοπίζει και να αντιμετωπίζει τους κινδύνους της πόλης. Το ίδιο ισχύει και για τις ζούγκλες. Αν γνωρίζουμε πως να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις, η ζωή στη ζούγκλα μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο όμορφη από της πόλης. Διότι στην πόλη υπάρχουν κοινωνικές συνθήκες άγχους, πίεσης, διεκδίκησης στόχων χωρίς νόημα όπως η απληστία κλπ. Τέτοιες κοινωνικές παθογένειες δεν υπάρχουν στη ζούγκλα.
Είναι εύκολη η μετάβαση από το book στο e-book;
Ευτυχώς, είναι δύσκολη. Το βιβλίο έχει τη δική του μαγική τελετουργία και γι’ αυτό τα e-books και audio books έχουν ιδιαίτερα χαμηλές πωλήσεις. Όμως τα δικά μου βιβλία και θεατρικά έργα έχουν πολλή μουσική και το βιβλίο σε χαρτί δεν εξυπηρετεί το άκουσμα των τραγουδιών. Έτσι είμαι υποχρεωμένος να ευγνωμονώ την τεχνολογία που αμφισβητώ, διότι μου προσφέρει τέτοιες διευκολύνσεις.
Έχουμε κόψει τον ομφάλιο λώρο με το περιβάλλον;
Πολλά παιδιά της πόλης σήμερα, τρώνε αυγά αλλά δεν έχουν δει κότα. Πίνουν γάλα αλλά δεν έχουν δει αγελάδα. Πολλά παιδιά δεν παίζουν στο χώμα, αλλά περνούν το χρόνο του παιχνιδιού τους ακίνητα, μ’ ένα τάμπλετ στο χέρι. Δεν έχουμε αποκοπεί από το περιβάλλον, αλλά η σχέση μας με αυτό συνεχώς περιορίζεται, εξαιτίας της τεχνολογικής εξέλιξης η οποία εντυπωσιάζει, μαγεύει και πλανεύει. Χρειάζεται προσοχή και μέτρο.
Το θεατρικό κείμενο για παιδιά έχει άλλες απαιτήσεις;
Το θεατρικό κείμενο για παιδιά πρέπει να συνδυάζει το ευχάριστο με το διδακτικό και το απλό με το περιπετειώδες. Η ευθύνη του συγγραφέα θεατρικών κειμένων για παιδιά είναι πολύ μεγάλη και γι’ αυτό τα μηνύματα του έργου πρέπει να είναι πάντα αισιόδοξα και δημιουργικά.
Πρέπει να είναι πιο ευφάνταστος ένας συγγραφέας όταν γράφει για παιδιά;
Τα παιδιά ζουν ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, ενώ οι ενήλικες ανάμεσα στις αναμνήσεις και την πραγματικότητα. Ένας συγγραφέας πρέπει να νοιώθει παιδί για να γράψει για παιδιά. Πρέπει να είναι αισιόδοξος και ονειροπόλος για να γράψει μία ευφάνταστη ιστορία, αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστής αν θέλει να περιλάβει στα κείμενά του σημαντικά κι επίκαιρα διδάγματα. Κι επειδή συχνά τα κείμενα για παιδιά τα διαβάζουν και μεγάλοι, πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τον δικό τους κόσμο στα κείμενά του.
Στόχος του βιβλίου σας, τα παιδιά να διδαχτούν την απλότητα. Οι μεγάλοι την έχουμε διδαχθεί;
Ο στόχος του βιβλίου δεν είναι η διδασκαλία της απλότητας. Έχει υπολογιστεί, ότι οι ηλεκτροκίνητες μηχανές που χρησιμοποιούμε καθημερινά, καταναλώνουν ενέργεια 52 ατόμων. Αυτοί οι 52 τεχνικοί δούλοι, κάνουν τη ζωή μας εύκολη κι αυτό θεωρείται αυτονόητο. Θ’ ανεβούμε με το ασανσέρ, θα πλύνει το πλυντήριο, θα μας μεταφέρει το μετρό και πάει λέγοντας. Υπάρχει εμφανής εξάρτηση του ατόμου από τον ηλεκτρισμό. Κι όμως. Τα παιδιά δεν πρέπει να φοβούνται τα μικρά ή μεγάλα black out. Διότι μπορούμε και χωρίς τεχνολογία. Αρκεί να έχουμε τις κατάλληλες γνώσεις για να ζήσουμε αρμονικά στη φύση. Κάποιες από αυτές τις γνώσεις, δίνονται ενδεικτικά στο κείμενο του βιβλίου και υπάρχει το σχετικό τραγούδι «Πρέπει να ξέρεις»
Η τεχνολογία μήπως τελικά φαλκιδεύει την απλή ζωή;
Το 1930 ο Freud έγραψε ένα μικρό βιβλιαράκι με τίτλο «Ο πολιτισμός είναι πηγή δυστυχίας». Φυσικά αναφέρεται στον τεχνικό πολιτισμό και όχι στον πνευματικό που αποδίδεται με τον όρο κουλτούρα. Με την εξέλιξη της τεχνητής ευφυίας, οι κίνδυνοι που προέβλεψε ο Sigmund έχουν δείξει τα δόντια τους. Αλλά πριν φτάσουμε στην τεχνητή ευφυία, ας ρίξουμε μία ματιά στα τεράστια μηχανήματα που έχουν καταστρέψει τα μεγαλύτερα δάση της γης, στα απεριόριστα καυσαέρια των συγκοινωνιακών μέσων, στα επικίνδυνα τρόφιμα που έχουμε καθημερινά στο τραπέζι μας κλπ κλπ κλπ. Η τεχνολογία στα χέρια λογικών ανθρώπων είναι ευλογία, στα χέρια παράλογων είναι κατάρα.
Είναι θέμα κειμένου ή απόδοσης το να καθηλωθούν τα παιδιά σε μια θεατρική αίθουσα και να παρακολουθήσουν ήσυχα το έργο;
Κάθε θεατρική παράσταση βασίζεται κατ’ αρχή στο κείμενο. Το έργο του σκηνοθέτη είναι να ενισχύσει την επικοινωνία του κειμένου με τους θεατές και το έργο των ηθοποιών να κατακτήσουν μία διαρκή πνευματική και συναισθηματική σχέση με το κοινό. Ένα δυνατό κείμενο μπορεί ν’ αποδοθεί αδύναμα, αλλά ένα αδύναμο κείμενο δεν υπάρχει περίπτωση να συνεπάρει τους θεατές.
Το θεατρικό κείμενο πρέπει να είναι γραμμένο στη γλώσσα των παιδιών και η παράσταση να υποστηρίζει την διάδραση, για να εξασφαλιστεί η ομογενοποίηση ηθοποιών και θεατών σε μία ομάδα και μία ψυχή. Τότε κανένα παιδί δε σηκώνεται από τη θέση του και κανένας κηδεμόνας δεν κοιτάζει το κινητό του.
Θεωρείτε αρκετά ποιοτικό το παιδικό θέατρο στην Ελλάδα;
Το παιδικό θέατρο στη χώρα μας σπάνια είναι ποιοτικό. Οι μεγάλες παραγωγές στηρίζονται σε προδιαφημισμένα κόνσεπτ, με γνωστούς ήρωες καρτούν, η σε γνωστά παραμύθια με αμφίβολο ποιοτικά περιεχόμενο. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή των κηδεμόνων και των δασκάλων στα θεατρικά έργα που επιλέγουν, διότι κάποια κλασσικά ή και νεότερα έργα έχουν ιδιαίτερα βίαιη θεματολογία, όπου η μάγισσα τρώει παιδιά, όπου ο κυνηγός σκοτώνει αθώα ζώα, όπου η σκλαβιά είναι αποδεκτή κλπ. κλπ. Πρέπει να αποφεύγονται τα έργα αυτά, διότι η δύναμη του θεάτρου είναι τεράστια. Επίσης δεν πρέπει να γίνονται α-πριόρι αποδεκτά έργα, απλά και μόνο επειδή έχουν διατεθεί μεγάλα κονδύλια στη διαφήμισή τους.
Είναι το θέατρο διδαχή για τα παιδιά όπως στην αρχαία Ελλάδα;
Στη χώρα μας – σε γενικές γραμμές – δεν αξιοποιείται το θέατρο ως διδακτικό μέσο. Υπάρχουν όμως δάσκαλοι που καλούν θιάσους στο σχολείο τους ή ανεβάζουν οι ίδιοι θεατρικά έργα με τους μαθητές ως ηθοποιούς.
Ο οργανισμός μας «Τέχνες και Πολιτισμός» παρουσιάζει στα σχολεία παραστάσεις που συνδυάζουν την ψυχαγωγία με την εκπαίδευση. Αλλά επίσης υποστηρίζει εκπαιδευτικούς που θέλουν να ανεβάσουν οι ίδιοι διδακτικές μικρές παραστάσεις των 10-15 λεπτών, προσφέροντας δωρεάν μικρά θεατρικά κείμενα, μουσική, τραγούδια και σκηνογραφικές οδηγίες στους θεατρόφιλους δασκάλους.
Επίσης υπάρχουν Δήμοι, όπως ο Δήμος Χαλανδρίου, που εφαρμόζει το πρόγραμμα «Το θέατρο στα σχολεία», αλλά και άλλοι Δήμοι που υποστηρίζουν θερμά το θέατρο για παιδιά.
Το θέατρο για να διδάξει πρέπει να προτείνει δράσεις και συμπεριφορές. Στο οικολογικό μας έργο «Το βασίλειο της Φύσης και η απειλή των Κόουζ» που παίζεται από 3 Νοέμβρη και κάθε Κυριακή στο θέατρο της Ημέρας, αλλά και σε σχολεία της Αττικής, μετά την παράσταση δίνουμε βολβούς λουλουδιών σε όλα τα παιδιά για να εμπεδώσουν τα διδάγματα του έργου.
Το θέατρο για παιδιά εφαρμόζεται ως τεχνική διδασκαλίας στην Αγγλία από τη δεκαετία του ’50, με σκοπό να φέρνει τα παιδιά αντιμέτωπα με την πραγματικότητα και να τα εξοικειώνει με αυτή. Στην Ολλανδία εφαρμόζεται το εθνικό πρόγραμμα «Πολιτισμός και Σχολείο», μέσω του οποίου προωθούνται οι τέχνες ως εκπαιδευτική μέθοδος. Αλλά και σε όλες τις προηγμένες χώρες, το θέατρο θεωρείται ως μία άριστη πρακτική για τη μεταφορά γνώσεων σε μαθητές σχολείων και ακολουθούνται παρόμοια προγράμματα με αυτό της Ολλανδίας.
Καμιά φορά όταν δεν μπορούμε να πούμε κάτι με λόγια είναι καλύτερο να μιλήσουν τα έργα και μάλιστα τα θεατρικά;
Το τι επιτρέπουμε και το τι απαγορεύουμε στον εαυτό μας, εξαρτάται από τον πνευματικό μας πολιτισμό, ή, άλλως πως, από την κουλτούρα μας. Η κουλτούρα δεν μεταδίδεται με νόμους, εντολές και κανονισμούς, αλλά με κοινωνική αλληλεπίδραση, παραβολές και μύθους. Με αυτά τα δεδομένα το θέατρο μπορεί να επηρεάσει βαθύτατα τη συμπεριφορά και τις επιλογές ενός παιδιού, για όλη του τη ζωή.
Το ότι έχουν εχθρική συμπεριφορά προς συμμαθητές τους αλλά και τους γονείς τους τα παιδιά οφείλεται στην παιδεία ή την οικογένεια;
Η οικογένεια έχει τον κυριότερο ρόλο σε σχέση με την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς ενός παιδιού. Τα πρότυπα συμπεριφοράς των κηδεμόνων, η έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης και ο καθορισμός ορίων σε σχέση με την πειθαρχία, δημιουργούν προϋποθέσεις για την εκδήλωση ή μη, επιθετικής συμπεριφοράς. Να ληφθεί δε υπόψιν, ότι το παιδί έχει συσσωρευμένη ενέργεια και η οικογένεια πρέπει να διευκολύνει την εκτόνωσή της με υγιείς τρόπους, όπως οι αθλητικές δραστηριότητες, οι τέχνες και το παιχνίδι στο ύπαιθρο.
Το σχολείο έχει δευτερεύοντα ρόλο. Εκφοβιστικές πρακτικές διδασκαλίας, υπερβολικοί και άδικοι κανόνες πειθαρχίας και έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά των παιδιών στο σχολείο.
Ασφαλώς η επιθετικότητα των παιδιών εξαρτάται και από άλλες αιτίες, όπως τα βιντεοπαιχνίδια, τα παραμύθια που διαβάζουν, τα έργα που παρακολουθούν, τις ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα τους και τις τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να έχουν βιώσει.