Ευλογιά: Οι δύο Έλληνες πρωτεργάτες του εμβολίου κατά της φονικής νόσου που αξίζει να γνωρίσουμε!

Εν αναμονή του πρώτου εμβολίου που θα μας προφυλάξει από τον Covid-19, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε την τεράστια αξία των “θαυμάτων” αυτών της ιατρικής, χάρη στα οποία σώζονται κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο.

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάρτηση είδαμε πρόσφατα στον προσωπικό λογαριασμό στο Facebook του στοματολόγου κ. Δημήτρη Τριάντου, ο οποίος μας θύμισε την σπουδαία προσφορά δύο Ελλήνων γιατρών στη δημιουργία του εμβολίου κατά της ευλογιάς, το οποίο έσωσε αμέτρητες παιδικές ζωές σε όλο τον κόσμο. Με την άδειά του να το αναδημοσιεύσουμε, αξίζει όλοι να διαβάσουμε το κείμενό του:

Εμβολιασμός, άλλη μια προσφορά των Ελλήνων στην ανθρωπότητα! Ευλογιά, μια θρυλική νόσος, υπεύθυνη για την κατάρρευση του πολιτισμού των Ίνκας, της αποδυνάμωσης της αυτοκρατορίας των Αζτέκων, όπως και για τον θάνατο μεγάλου αριθμού Ινδιάνων που μολύνθηκαν από τους Ισπανούς κονκισταδόρες. Μόνο στον 20ο αιώνα, προκάλεσε 300-500 εκατομμύρια θανάτους, το 80% των παιδιών πέθαιναν!

Η νόσος θρυλική και στην λαϊκή παράδοση της χώρας μας -βλογιοκομμένο έλεγαν το άτομο με τα σημάδια της αρρώστιας στο πρόσωπο- ο άρρωστος απαγορευόταν να φάει όσπρια για να μην ερεθιστούν και τα δικά του σπυριά, ούτε βέβαια αυγά γιατί σύμφωνα με την θειά μας την Μαρίκα «η ίδια η αρρώστια σου έλεγε: φάε αυγό να ματαβγώ». Αν όλα αποτύγχαναν, το πλέον δραστικό μέτρο αντιμετώπισης της ασθένειας, η Αγία Βαρβάρα! Δόξα τω Θεώ, και την εποχή εκείνη δεν επικράτησαν οι Κραουνάκηδες, Βελόπουλοι και Αμβρόσιοι, αλλά οι Τσιόδρες !

Λαϊκές γυναίκες στην Θεσσαλία, πρακτικές εμπειρικές θεραπεύτριες έτριβαν την πληγή προβάτου προσβεβλημένου από ευλογιά και κατόπιν ενοφθάλμιζαν τον ιστό στο χέρι παιδιών και δεν αρρώσταιναν, αποκτούσαν ανοσία! Παρόμοιες εμπειρικές παρατηρήσεις είχαν καταγραφεί σε Ινδία και Κίνα πολύ νωρίτερα.

Δυο Έλληνες γιατροί, ο Εμμανουήλ Τιμόνης από τη Χίο, Καθηγητής Ιατρικής στην Πάντοβα, προσωπικός γιατρός του Σουλτάνου και ο Ιάκωβος Πυλαρινός από το Ληξούρι, αρχίατρος του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσίας, πρώτοι έλαβαν υπόψη τους τα ευρήματα, τα μελέτησαν επιστημονικά και εξέλιξαν την μέθοδο εισάγοντας στο δέρμα υγιών παιδιών πύον από φλύκταινες ασθενών με ευλογιά.

Τα ευρήματα τους δημοσιεύθηκαν το 1714 στο περιοδικό Philosophical Transactions, η πρώτη παρόμοια καταγραφή σε επιστημονικό περιοδικό: η μέθοδος υπόσχεται «ασφαλεστέραν σωτηρίαν, διότι η κατά τον τρόπον τούτον εμφανισθείσα ευλογία είναι καλοηθεστέρας φύσεως από ό,τι εκείνη, ήτις επιδημικώς επέρχεται (δηλ. της φυσικής ευλογιάς)», σημειώνουν δε « ότι ουδέποτε παρετηρήθη εκ της μετεμφυτεύσεως ταύτης μέχρι σήμερον θάνατος τις, αν και χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές σε κάθε φύλο, ιδιοσυγκρασία και ηλικία».

Το 1796, ο Edward Jenner, γιατρός στην αγροτική Αγγλία, τροποποίησε και εξέλιξε ακόμα περισσότερο την μέθοδο των Ελλήνων κάνοντας την ακόμα πιο ασφαλή παίρνοντας υλικό προς εμβολιασμό όχι από νοσούντα άνθρωπο αλλά από εξανθήματα αγελάδας, προσβεβλημένες από ιό που προκαλούσε στις αγελάδες την ασθένεια του δαμαλισμού ανήκε όμως στην ίδια οικογένεια με αυτόν της ευλογιάς που προσβάλλει τους ανθρώπους, προσφέροντας μας έτσι ανοσία.

Στα λατινικά vacca είναι η αγελάδα, έτσι προέκυψαν οι λέξεις vaccine για το εμβόλιο και vaccination για την νέα μέθοδο, ο Jenner πήρε όλη την δόξα, αναφέρεται ως ο πατέρας της Ανοσολογίας και όχι οι δικοί μας στους οποίους στηρίχθηκε, αν και η περίφημη «Εγκυκλοπαίδεια» του Ντιντερό αναφέρει τους Έλληνες!

Ο Πυλαρινός στη μελέτη του ομολογεί ότι αρχικά είχε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, στην συνέχεια, προσθέτει ότι «νικηθείς υπό της λογικής και της εμπειρίας αποβαλών πάσαν επιφύλαξιν προσεχώρησα εις θαυμασμόν». Και τούτο διότι όπως παρατηρεί «δεν αντιμάχεται ο ορθός λόγος, αλλά συμφωνεί, δεν αντιστρατεύεται η ανατομική απόδειξις, βεβαιοί η έκβασις». Εντυπωσιακό να μιλάς από τότε για νίκη του ορθολογισμού, ότι αυτό που μετρά είναι η έκβαση, το αποτέλεσμα!

Λόγω των εκτεταμένων προγραμμάτων εμβολιασμού, η ευλογιά έχει εξαλειφθεί πλήρως, το τελευταίο κρούσμα στην Ελλάδα, το 1951 στις Μάνδρες Ελευσίνας, το 1980 σταμάτησε ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, δεν υπήρχε πια ανάγκη, μόνο έτσι επιστρέφεις στην κανονικότητα!

Οι δύο σπουδαίοι Έλληνες ιατροί, Τιμόνης και Πυλαρινός, έχουν εντελώς ξεχαστεί, αν σε κάποια πτέρυγα Ελληνικού Νοσοκομείου ή αμφιθέατρο Ελληνικού Πανεπιστημίου, βρείτε το όνομα τους , γράψτε μου!

Φωτο, μια εμβληματική φωτογραφία του 1901, δυο αγόρια εκτέθηκαν στον ιό, το ένα είχε προηγουμένως εμβολιαστεί, το άλλο όχι, δεν το άφησαν οι γονείς του!

Διαβάστε ακόμα: Η συμβολή δυο σπουδαίων Ελλήνων γιατρών στην προστασία των παιδιών από την ευλογιά