Στη σχολική αυλή συμβαίνουν 8 στα 10 περιστατικά σχολικού εκφοβισμού (bullying) και μάλιστα στα τελευταία πέντε λεπτά του διαλείμματος, “καθώς εκείνη την ώρα τα παιδιά έχουν βαρεθεί και προσφεύγουν στο να βασανίζουν τους άλλους μαθητές”.
Τα παραπάνω υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο Παιδοψυχίατρος, Διευθυντής ΕΣΥ, Μέλος Δ.Σ. Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της ΔΕΠΥ και Πρώην Αντιπρόεδρος Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος, κ. Μάνος Τσαλαμανιός, στο πλαίσιο του σεμιναρίου του infokids που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 16 Νοεμβρίου.
Μάλιστα, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο κ. Τσαλαμανιός στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» “η κούραση και η έλλειψη επιτήρησης τα τελευταία λεπτά του διαλείμματος παίζουν κάποιο ρόλο στην εκδήλωση επιθετικότητας, ωστόσο το πρόβλημα εστιάζεται περισσότερο στην οικογένεια και αν ένα παιδί έχει δεχτεί βία μέσα στην οικογένειά του είναι πιο πιθανό να γίνει επιθετικό στο σχολείο”.
Μορφές σχολικού εκφοβισμού
Ο σχολικός εκφοβισμός, που αφορά ένα στα δέκα παιδιά σχολικής ηλικίας (10,4% σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της A’ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής κλινικής) λαμβάνει ποικίλες μορφές: σωματικός, λεκτικός, έμμεσος/ κοινωνικός εκφοβισμός (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), εκβιασμός, οπτικός εκφοβισμός κ.ά. Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο ειδικός στον διαδικτυακό εκφοβισμό (cyberbullying), ο οποίος είναι ο πιο εύκολος να συμβεί και ο πιο συχνός (10-15% των εφήβων αναφέρουν ότι έχουν δεχθεί διαδικτυακό εκφοβισμό, με αυξανόμενες τάσεις τα τελευταία χρόνια).
Τα αίτια
Παράγοντες κινδύνου για το φαινόμενο εντοπίζονται τόσο στην οικογένεια (γονείς που κινούνται στα άκρα, δηλ. τιμωρητικοί ή πολύ υποχωρητικοί, έλλειψη ορίων, ξεσπάσματα θυμού μέσα στην οικογένεια, βίαιη συμπεριφορά των γονιών προς τα παιδιά, ανοχή στη βίαιη συμπεριφορά των παιδιών) όσο και στο σχολικό περιβάλλον.
Οι περισσότερες συγκρούσεις εκδηλώνονται σε βρώμικα σχολικά κτίρια
«Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, η δομή ή εμφάνιση ενός σχολείου, τα χρώματά του (οι περισσότερες συγκρούσεις εκδηλώνονται σε απεριποίητα, βρώμικα σχολικά κτίρια, χωρίς αισθητική και λειτουργική διαμόρφωση των χώρων), δήλωσε επίσης ο κ. Τσαλαμανιός.
Η διαφορετικότητα ενός παιδιού είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου. Τα παιδιά που υφίστανται bullying είναι σε πολλές περιπτώσεις παχύσαρκα, έχουν αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες, τραυλίζουν ή πάσχουν από διάσπαση προσοχής – οι τελευταίοι μπορεί κάλλιστα να βρεθούν και στον ρόλο του θύτη. Όπως άλλωστε τόνισε ο ειδικός, οι θύτες εναλλάσσονται συχνά στον ρόλο του θύματος και το αντίστροφο.
Τα σημάδια που θα υποψιάσουν το γονιό
Πώς όμως μπορεί ένας γονιός να υποψιαστεί ότι το παιδί του είναι θύμα εκφοβισμού; Τα σημάδια που θα πρέπει να λειτουργήσουν σαν “καμπανάκι” για τον γονιό είναι:
Ανεξήγητες μελανιές και σημάδια από χτυπήματα
Δεν έχει στενούς φίλους από το σχολείο
Δε θέλει να πάει στο σχολείο!
Είναι αγχωμένο
Παρουσιάζει ανεξήγητη επιθετική συμπεριφορά στο σπίτι
Απομονώνεται/κλείνεται στον εαυτό
Έχει εφιάλτες
Νιώθει άρρωστο όταν ξυπνάει το πρωί
Επιστρέφει σπίτι από το σχολείο με ρούχα σκισμένα ή αντικείμενα να λείπουν ή να έχουν καταστραφεί
“Χάνει” τα χρήματά του ή άλλα αντικείμενα στο σχολείο
Φοβάται να πει τι έγινε στο σχολείο
Αν ο γονιός υποψιαστεί ότι το παιδί του έχει πέσει θύμα εκφοβισμού και το σχολείο δεν έχει ενημερώσει για την κατάσταση αυτή θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον δάσκαλο ή τον καθηγητή του παιδιού το συντομότερο δυνατόν.
Ο γονιός θα πρέπει να πάρει σοβαρά τις αναφορές του παιδιού περί βίας να μην ρίξει στο παιδί του την αιτία για τον εκφοβισμό, να αποφύγει να ενθαρρύνει την αντίδραση στη βία με βία («χτύπα αν σε χτυπήσουν”) και να αναζητήσει τη βοήθεια ειδικών, αν το πρόβλημα επιμένει ή χειροτερεύει. Η σωστά επιλεγμένη σωματική άσκηση μπορεί τέλος να βοηθήσει το παιδί- θύμα να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του.
Λίγα λόγια για τα σεμινάρια
Τα δωρεάν σεμινάρια του infokids διοργανώνονται για τέταρτη χρονιά με στόχο να προσφέρουν στους γονείς έγκυρη και αξιόπιστη ενημέρωση πάνω σε θέματα που έχουν να κάνουν με την ανατροφή, την ασφάλεια και την υγεία των παιδιών τους. Κορυφαίοι ειδικοί αναλύουν σημαντικά θέματα που απασχολούν κάθε οικογένεια, κάθε δεύτερο Σάββατο, στον φιλόξενο χώρο των Public Συντάγματος.
Εκτός από τους γονείς, τα σεμινάρια μπορούν να τα παρακολουθήσουν φοιτητές και εκπαιδευτικοί. Όλοι οι συμμετέχοντες λαμβάνουν στο τέλος του σεμιναρίου βεβαίωση συμμετοχής.