«Πάμε να πιάσουμε ουρανό» μια ποιητική συλλογή αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης και στα παιδιά
Από τα παιδιά σήμερα λείπει η αίσθηση της ασφάλειας, αισθάνονται ότι δεν χωράνε πουθενά. Αυτό τονίζει και υπερθεματίζει η συγγραφέας-ποιήτρια και εικαστικός Μαρία Φραγκουδάκη που έγραψε την πρώτη ποιητική συλλογή για παιδιά με εφαλτήριο την αγάπη της πρώτα απ όλα για τα δικά της παιδιά. Πάνω απ όλα είναι μαμά και μιλάει για την δημιουργία της στο infokids. Η ποιητική της συλλογή αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.
Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να γράψετε την πρώτη σας ποιητική συλλογή για παιδιά και ποιο μήνυμα θέλατε να μεταφέρετε στους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες;
Με ενέπνευσε η απέραντη αγάπη που έχει ο γονιός για το παιδί του. Η λαχτάρα να το δει να μεγαλώνει, να κατακτά τη ζωή, αλλά και οι αγωνίες που όλοι οι γονείς έχουν μεγαλώνοντας τα παιδιά τους. Από πάντα ήθελα να γίνω μαμά. Είμαι από αυτές τις γυναίκες που το ήξεραν από πολύ μικρή ότι θέλουν να αποκτήσουν παιδιά. Όταν τα απέκτησα, ένιωσα το δέσιμο πριν καν υπάρξουν, και την αφοσίωση που απαιτούν τα παιδιά· ήμουν εξαρχής έτοιμη να τη δώσω. Μέσα από αυτή τη σχέση μάνας-παιδιού έμαθα πολλά, αναγνώρισα κομμάτια του εαυτού μου που δεν ήξερα, εντόπισα λάθη μου και αναμετρήθηκα με τον εαυτό μου, ξεπερνώντας πολλές φορές τα όρια που νομίζουμε ότι έχουμε. Η καθημερινότητά μου με τα παιδιά με βοήθησε να ακούω την εσωτερική μου φωνή, η οποία ήταν και αυτή που με οδήγησε στη γραφή. Μέχρι και δύο μήνες αφότου απέκτησα την τρίτη μου κόρη, δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσα να γράψω κείμενα και ποιήματα. Το μήνυμα που θέλω να μεταφέρω με το βιβλίο μου είναι το μήνυμα της απέραντης αγάπης που μπορεί να έχει ένας γονιός για το παιδί του και που πρέπει να του την επικοινωνεί. Το «σ’ αγαπώ» και το «πόσο σ’ αγαπώ» πρέπει να το ακούν τα παιδιά, γιατί τα απογειώνει. Παίρνουν τέτοια δύναμη για τη ζωή, που μπορούν να καταφέρουν ακόμα και αυτό που φαντάζει ακατόρθωτο. Το μήνυμά μου προς τους ενήλικες αναγνώστες είναι να επιστρέφουν σε αυτή τη σύνδεση που λέγεται αγάπη και να της επιτρέπουν να ανθίζει. Είτε αφορά το παιδί τους είτε έναν δικό τους άνθρωπο, η βαθιά, ανιδιοτελής αγάπη που κάποιος μας προσφέρει μπορεί να μας δώσει φτερά.
Ποια ήταν η διαδικασία δημιουργίας του βιβλίου Πάμε να πιάσουμε ουρανό και πώς συνδυάσατε τη συγγραφή με την εικαστική τέχνη;
Η συγγραφή του βιβλίου μου ήταν ένα όμορφο ταξίδι. Με «έπαιρνε» από το στούντιό μου και με ταξίδευε στη θάλασσα, πάνω σε καράβια με φοβερούς καπετάνιους, σε τοπία με χρωματιστά σύννεφα, σε εικόνες Ελλάδας με τα χρυσά στάχυα του καλοκαιριού. Μέσα σε όλο αυτό το ταξίδι, υπήρχε και μια κλεψύδρα που με επανέφερε στην πραγματικότητα και έξι χέρια (των παιδιών μου) που με συνέδεαν με το πού βρίσκομαι και τι κάνω. Παρόλο που σκέφτομαι με χρώματα και εικόνες και εκτελώ με τα χέρια μου και υλικά στον καμβά, τώρα εκτελούσα με γράμματα και λέξεις πάνω σε χαρτί· κάτι πολύ πρωτόγνωρο για μένα, αλλά και πολύ συναρπαστικό και εθιστικό. Τα δέκα ποιήματα έγιναν πενήντα, και συνεχίζω να γράφω. Η συγγραφή και η εικαστική τέχνη είναι αλληλοσυμπληρούμενες, και δουλεύω τώρα μια σειρά έργων όπου συνδυάζω και τα δύο.
Στο έργο σας ως καλλιτέχνιδα έχετε ασχοληθεί με πολλές μορφές τέχνης. Πώς επηρέασε αυτή η εμπειρία τη συγγραφή της ποιητικής συλλογής σας;
Με ενδιαφέρει πολύ η σύνδεση των διαφορετικών μορφών τέχνης και το πώς η μία επηρεάζει την άλλη, τόσο ανεξάρτητα όσο και για ένα συνολικό έργο. Η συγγραφή ήρθε σαν μια νέα μορφή τέχνης, που την άφησα να επηρεαστεί από όλα όσα με απασχολούσαν τη στιγμή που έγραφα. Την ενσωμάτωσα στον τρόπο που δουλεύω τους πίνακές μου, και πολλές φορές περνούσα από τον καμβά στο χαρτί σαν ανταλλαγή ιδεών, σαν έναν διάλογο ανάμεσά τους. Τα ποιήματα γεννήθηκαν μέσα σε ένα καλλιτεχνικό στούντιο, ανάμεσα σε χρώματα και καμβάδες, και μέσα σε ένα σπίτι με ένα μωρό και δύο πολύ μικρά παιδιά. Οπότε, έχουν μια πολύ ιδιαίτερη αύρα.
Ποια ήταν η συνεργασία σας με την εικονογράφο Φωτεινή Τίκκου και πώς τα χρώματα και οι εικόνες της ενισχύουν την ποιητική αφήγηση;
Η Φωτεινή Τίκκου έκανε τον στίχο μου εικόνα. Παρόλο που δεν γνωριζόμασταν πριν από το βιβλίο, ήταν σαν να με ήξερε. Ταίριαξε απόλυτα το εικαστικό ύφος με τις εικόνες που φανταζόμουν κι εγώ όσο έγραφα.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό συναίσθημα ή η πιο σημαντική αξία που θέλατε να εκφράσετε μέσω των στίχων σας για τη σχέση γονιού-παιδιού;
Η ειλικρίνεια. Οι στίχοι είναι η φωνή της μαμάς—και κάθε γονιού—που με απόλυτη ειλικρίνεια μιλάει για την αγάπη της προς το παιδί της, καθώς και για τις αγωνίες και τους φόβους που έχει μεγαλώνοντάς το. Οι στίχοι είναι σαν να μιλάς στον εαυτό σου, χωρίς να σε ακούει κανείς, καταθέτοντας ανοιχτά κομμάτι της ψυχής σου.
Τι πιστεύετε ότι λείπει από τα παιδιά σήμερα; Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η βία που πηγάζει από παιδιά και εφήβους; Αποτελεί εξωτερίκευση για ποιο πράγμα;
Στην πραγματικότητα, αυτό που λείπει από τα παιδιά σήμερα, είναι η αίσθηση της ασφάλειας και της πραγματικής σύνδεσης. Ζουν σε έναν κόσμο γεμάτο «φασαρία», αλλά συχνά νιώθουν μόνα τους και ότι δεν «χωράνε» πουθενά. Η βία που εκδηλώνουν είναι ένας τρόπος να φωνάξουν πως κάτι μέσα τους πονάει. Είναι η απογοήτευση, η μοναξιά, η ανάγκη για αγάπη που δεν βρίσκει τρόπο να εκφραστεί διαφορετικά. Τα παιδιά χρειάζονται να τα κοιτάμε στα μάτια και να τους λέμε: «Σε βλέπω, σε ακούω, είμαι εδώ για εσένα, δεν είσαι μόνος». Αυτές οι λέξεις μπορούν να λειτουργήσουν θεραπευτικά όταν βγαίνουν από το στόμα του μπαμπά και της μαμάς!
