17 κουταλάκια ζάχαρη καταναλώνουν κάθε μέρα τα παιδιά στις ΗΠΑ περίπου 300 θερμίδες
Οι γονείς γνωρίζουν από καιρό ότι η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να βλάψει την υγεία του παιδιού τους, αλλά ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών αποκαλύπτει πόση ζημιά μπορεί να προκαλέσει. Μια πρόσφατη μελέτη στο περιοδικό Science διαπίστωσε ότι οι κίνδυνοι συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή, όπου η ζάχαρη προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση και διαβήτη τύπου 2 πιο συχνά σε ενήλικες που εκτέθηκαν σε αυξημένα πρόσθετα σάκχαρα νωρίς στη ζωή τους. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης και άλλων κάνουν σαφές ότι το γλυκό «κόκκινο σημείο» για τη ζάχαρη, είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό που καταναλώνουν πολλά παιδιά αυτήν τη στιγμή.
Ενώ η υπερβολική ζάχαρη βλάπτει και τους ενήλικες, φαίνεται να είναι ιδιαίτερα προβληματική σε μια ηλικία που διαμορφώνονται οι διατροφικές προτιμήσεις. «Εάν εκτέθηκες σε γλυκά τρόφιμα νωρίς στη ζωή σου, είναι πιθανό να τα προτιμάς σε όλη σου τη ζωή, περισσότερο από κάποιον που δεν ήταν», λέει η Tadeja Gracner, επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, που συνέταξε την έρευνα.
Η ζάχαρη εμφανίζεται φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα όπως τα φρούτα, αλλά συχνά προστίθεται κατά την επεξεργασία ή την προετοιμασία. Τα παιδιά στις ΗΠΑ σίγουρα τρώνε άφθονη πρόσθετη ζάχαρη, καταναλώνοντας κατά μέσο όρο 17 κουταλάκια του γλυκού από αυτή την ημέρα (σχεδόν 300 θερμίδες).
Αυτό είναι πολύ πάνω από το 10 τοις εκατό των θερμίδων σε πρόσθετα σάκχαρα που προτείνουν οι διαιτολόγοι για παιδιά άνω των δύο ετών και απέχει πολύ από το ιδανικό λιγότερο από το 5 τοις εκατό των συνολικών θερμίδων που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Το δέκα τοις εκατό μεταφράζεται σε περίπου 100 έως 200 θερμίδες, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Τα παιδιά κάτω των δύο δεν πρέπει να τρώνε πρόσθετη ζάχαρη.
Η μείωση της κατανάλωσης των παιδιών είναι βασικός στόχος των κυβερνήσεων των Η.Π.Α. για τους υγιείς ανθρώπους μέχρι το 2030. Αλλά η μείωση των αριθμών όταν αφορά τρόφιμα και θερμίδες, είναι πρόκληση σε μια κοινωνία όπου η κατανάλωση ζάχαρης είναι αχαλίνωτη.
Η ζάχαρη εμφανίζεται στα αναψυκτικά, στα δημητριακά πρωινού, σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και σνακ με αλμυρή γεύση, ακόμη και σε παιδικές τροφές. Το ότι τα παιδιά και τα γλυκά είναι ένας φυσικός συνδυασμός είναι τόσο ευρέως αποδεκτό που ορισμένα γραφεία παιδιάτρων δίνουν γλειφιτζούρια.
«Δεν είναι ότι δεν πρέπει ποτέ να δώσετε λιχουδιά στο παιδί σας», λέει η Gracner. Αλλά η έρευνά της και άλλες πολλές διευκρινίζουν ότι «η μείωση της πρόσθετης ζάχαρης έγκαιρα είναι ισχυρή για την αντιμετώπιση της υγείας μακροπρόθεσμα ».
Ένα ιδανικό πείραμα στον πραγματικό κόσμο
Για να μελετήσουν τον αντίκτυπο της κατανάλωσης ζάχαρης νωρίς στη ζωή, η Gracner και οι συνεργάτες της βρήκαν ένα μοναδικό φυσικό πείραμα. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το Ηνωμένο Βασίλειο έθεσε αυστηρά όρια στην ποσότητα ζάχαρης και γλυκών που μπορούσαν να αγοράσουν οι άνθρωποι. Αυτά τα σιτηρέσια συνεχίστηκαν μέχρι το 1953 — πολύ μετά την παρέλευση των επιπτώσεων στην υγεία που μπορεί να αποδοθούν στον πόλεμο.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα παιδιά που γεννήθηκαν λίγο πριν από το τέλος του σιτηρεσίου με αυτά που συνελήφθησαν ή γεννήθηκαν αμέσως μετά. Δεδομένου ότι η κατανάλωση ζάχαρης διπλασιάστηκε αμέσως μετά την άρση του σιτηρεσίου, μπορούσαν με σιγουριά να υποθέσουν ότι η τελευταία ομάδα έτρωγε πολύ περισσότερη ζάχαρη τα πρώτα της χρόνια.
Χρησιμοποιώντας μια εκτενή βάση δεδομένων υγείας της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, στη συνέχεια παρακολούθησαν την υγεία περίπου 60.000 από αυτά τα παιδιά δεκαετίες αργότερα. Όσοι εκτέθηκαν στην αναλογική ποσότητα είχαν 35 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη και 20 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο υπέρτασης ως ενήλικες από εκείνους που γεννήθηκαν σε έναν κόσμο με απεριόριστη ζάχαρη.
Αυτά τα αποτελέσματα συνάδουν με τα ευρήματα ότι οι συνθήκες στη μήτρα της μητέρας και στις αρχές της ζωής, θέτουν το έδαφος για τη μετέπειτα υγεία ή ασθένεια.
Η ζάχαρη επίσης βλάπτει τα παιδιά από νωρίς
Άλλες έρευνες καθιστούν σαφές ότι η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης επηρεάζει επίσης την υγεία των παιδιών ενώ είναι ακόμη παιδιά.
Πρώτον, τα ζαχαρούχα τρόφιμα είναι πυκνά σε θερμίδες, γεγονός που συμβάλλει στο ένα στα πέντε παιδιά των ΗΠΑ -συμπεριλαμβανομένου του 13 τοις εκατό των παιδιών ηλικίας δύο έως πέντε ετών– που επί του παρόντος έχουν παχυσαρκία, η οποία σχετίζεται με μια σειρά προβλημάτων υγείας.
Σε μια επιστημονική έκθεση που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο, μια κυβερνητική επιτροπή επιφορτισμένη με την ενημέρωση των διατροφικών κατευθυντήριων γραμμών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η έκθεση παιδιών και εφήβων σε λιγότερα ροφήματα με ζάχαρη και σνακ – μαζί με λιγότερα αλμυρά σνακ και λιγότερα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα – «σχετίζεται με … χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας».
