Body-shaming στο σχολείο: 5 τρόποι να “σώσεις” το παιδί σου από το bullying

Τα παιδιά που πέφτουν θύματα bullying εξαιτίας του βάρους τους, κάτι που συμβαίνει δεκάδες χρόνια τώρα, βιώνουν καθημερινά έναν μικρό θάνατο. Οι μαχαιριές είναι αλλεπάλληλες, στην καρδιά τους, στην ψυχή τους, στην αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό τους, στο σώμα τους, εξωτερικά και εσωτερικά (αφού η παχυσαρκία έτσι κι αλλιώς αποτελεί ασθένεια), ενώ το τελειωτικό χτύπημα έρχεται, όταν δεν γίνονται αποδεκτά και από το ίδιο το οικογενειακό περιβάλλον τους -ή όταν δεν βρίσκουν εκεί την συμπαράσταση που τόσο έχουν ανάγκη.

Δεν θα σταθούμε επί του παρόντος στο γιατί να υπάρχουν ακόμα και σήμερα παιδιά που ασκούν bullying σε άλλα παιδιά, τα οποία δείχνουν διαφορετικά από τα ίδια. Δεν θα σταθούμε ούτε στον αντίποδα: Στο γιατί να υπάρχουν παχύσαρκα παιδιά, ενώ γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά τις ολέθριες επιπτώσεις που αυτό μπορεί να έχει στην υγεία και τη ζωή τους. Θα σταθούμε, όμως, στην άμεση πρόληψη του να προφυλάξουμε το παιδί μας από την κακία και το μίσος των άλλων, από την απάνθρωπη στάση τους, την παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης και τα σκληρά λόγια εξευτελισμού που είναι ικανά να διαλύσουν την ψυχοσύνθεση του παιδιού με τα παραπάνω κιλά, όχι μόνο κατά τα χρόνια της εφηβείας αλλά και στο μέλλον, αφήνοντας ανεξίτηλα τα σημάδια τους.

Το σχολικό περιβάλλον, στο οποίο περνά το παιδί το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του, είναι ο κατεξοχήν χώρος όπου θα λάβει χώρα το λεγόμενο body shaming. Και είναι ευθύνη των γονιών να παρέχουν και αυτού του είδους την προστασία στο παιδί τους.

Πρώτα, όμως, μερικά στατιστικά. Ξέρατε ότι (*):

-Μεταξύ των μαθητών Γυμνασίου, το 44% των κοριτσιών και το 15% των αγοριών προσπαθεί να χάσει βάρος.

-Το 75% των κοριτσιών με χαμηλή αυτοπεποίθηση αναφέρουν επιβλαβείς συνήθειες: Κόβονται, καπνίζουν, κάνουν bullying, πίνουν ή καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες junk food. Μόνο το 25% των κοριτσιών με υψηλή αυτοπεποίθηση έχει τις ίδιες συνήθειες.

-Περισσότερο από 40% των αγοριών στο Γυμνάσιο κάνει γυμναστική με σκοπό να χτίσει μύες.

-Η αυτοπεποίθηση ενός κοριτσιού έχει να κάνει με το πώς εκείνη βλέπει το σώμα του και το βάρος του, παρά με το πόσο πραγματικά ζυγίζει.

-Το 61% των έφηβων κοριτσιών με χαμηλή αυτοπεποίθηση παραδέχεται, ότι μιλά άσχημα για τον εαυτό του.

-To body shaming οδηγεί τον έφηβο σε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη, το στρες και το άγχος.

5 συμβουλές για να βοηθήσεις το παιδί σου να αγαπήσει τον εαυτό του και να το στηρίξεις ενάντια στο bullying

1. Μην κριτικάρεις την εξωτερική εμφάνιση του παιδιού σου

Η παιδοψυχίατρος Cindy Gellner δίνει τρομερή έμφαση στο πώς ο γονιός κοιτάζει και μιλά στο παιδί του για το σώμα του. “Το πιο σημαντικό που μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις το παιδί σου να αγαπήσει το σώμα του είναι πρώτο απ’όλα να μην το κριτικάρεις και να μην το ‘πειράζεις’ για την εμφάνισή του. Αν είναι υπέρβαρο, επαίνεσέ το για κάθε προσπάθεια που κάνει να τρώει υγιεινά, να κοιμάται αρκετά και να ασκείται καθημερινά”, λέει η ίδια και τονίζει, ότι το παιδί πρέπει να ξέρει, ότι το αγαπάμε γι’αυτό που είναι, όχι για το πώς δείχνει. Την ίδια ώρα, βέβαια, δεν πρέπει να κριτικάρουμε και την εμφάνιση των άλλων ή του εαυτού μας, γιατί το παιδί θα πάρει το μήνυμα, ότι ‘παχύσαρκος’ ή ‘κοκαλιάρης’ ή ‘ζουμπάς’ για εμάς είναι μη αποδεκτός.

2. Άκου το παιδί σου πραγματικά και δείξε του ότι είσαι με το μέρος του

Δώσε ιδιαίτερη προσοχή σε όσα θα σου πει το παιδί σου: πώς νιώθει για την εξωτερική του εμφάνιση και όλες τις αλλαγές που φέρνει η εφηβεία. Δείξε του ότι νοιάζεσαι για τις ανησυχίες του και ενδιαφέρεσαι για όλα όσα λέει. Διαβεβαίωσέ το, ότι οι αλλαγές είναι φυσιολογικές και θα συνεχίσουν καθώς μεγαλώνει. Κι αν το παιδί σου δεν σου μιλά, ζήτησε βοήθεια από έναν ειδικό για το πώς να το προσεγγίσεις. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβεις, όχι μόνο τι συμβαίνει στο σχολείο, αν το παιδί σου πέφτει θύμα bullying, αλλά και πώς εκείνο νιώθει γι’αυτό. Τι ακριβώς είναι αυτό που το στεναχωρεί; Το βάρος του, το σώμα του ή το πώς αντιμετωπίζεται από τους άλλους; Τι στάση κρατούν οι φίλοι του -έχει φίλους; Υπάρχουν παιδιά που το στηρίζουν; Είναι πολλά αυτά που πρέπει να συζητηθούν, για να μπορέσει να καταστρωθεί ένα “σχέδιο δράσης” που θα βοηθήσει το παιδί.

3. Βοήθα το παιδί σου να δει όλη την αλήθεια

Τόσο αναφορικά με το ίδιο όσο και για τον επίπλαστο κόσμο των social media. Καταρχάς, βοήθησε το παιδί σου να δει τι πραγματικά έχει και πόσα αξίζει: Επαίνεσέ το και καμάρωσέ το για το ποιο πραγματικά είναι, για την καλοσύνη και την ευφυΐα και την μεγαλοψυχία του. Πείσε το, ότι είστε υπερήφανοι για εκείνο, ανεξάρτητα από το ποια είναι η εικόνα του, επειδή π.χ. έχει χιούμορ, είναι καλός μαθητής, σας βοηθά με τις δουλειές στο σπίτι ή έχει κάποιο άλλο ταλέντο. Κι αν έχει κάποιο ταλέντο, επενδύστε σε αυτό: Βοήθησε το παιδί σου μέσα από τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά του να δημιουργήσει νέους κύκλους φίλων, άλλα παιδιά που θα το εκτιμήσουν για το πόσο ξεχωριστό είναι και δεν θα σταθούν στην εικόνα του. Έτσι, το παιδί θα καταλάβει, ότι μπορεί σε κάποιους να αρέσουμε και σε κάποιους άλλους όχι και αυτό είναι οκ, εφόσον δεν μας βλάπτει.

Την αλήθεια πρέπει να δει και για το ποια είναι τα παιδιά αυτά που του ασκούν bullying: Τι δικά τους προβλήματα, τι ανασφάλειες, τι προβληματική ανατροφή πρέπει να έχουν, για να λειτουργούν έτσι; Πόσο δυστυχισμένος ή κενός συναισθημάτων πρέπει να είναι κάποιος, για να παίρνει ικανοποίηση από το να πληγώνει τους άλλους; Και πόσο, τελικά, αξιολύπητος…

Τέλος, το παιδί πρέπει να γνωρίσει πόσο ψέμα προβάλλουν τα social media και όλες αυτές οι influencers που προβάλλουν την “ιδανική” εξωτερική εμφάνιση -όπως στα 90s τα glam mags πρόβαλλαν τα αποστεωμένα μοντέλα ως το τέλειο γυναικείο σώμα. Ευτυχώς, υπάρχει πλέον ένα τεράστιο κίνημα διάσημων που συνηγορούν προς την κατεύθυνση “Love your body” και δεν διστάζουν να δημοσιεύσουν τα πραγματικά τους πρόσωπα και σώματα, χωρίς φίλτρα και ρετούς.

4. Βοήθησε το παιδί σου να χάσει βάρος για το καλό της υγείας του

Αν πραγματικά τίθεται ζήτημα παχυσαρκίας -κάτι το οποίο μόνο ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός θα κρίνει με ασφάλεια- τότε με τη βοήθεια αυτών χαράξτε ένα στρατηγικό πλάνο, προκειμένου το παιδί να χάσει όσο βάρος χρειάζεται, όχι για να γίνει αποδεκτό στο σχολικό περιβάλλον, αλλά για το καλό της υγείας του. Αυτό μπορεί να απαιτεί συγκεκριμένη διατροφή και συστηματική άσκηση και ο γονιός οφείλει να του σταθεί σε αυτή την προσπάθεια. Το να δίνει κανείς χρήματα στο παιδί για να αγοράσει ό,τι θέλει από το σχολικό κυλικείο, το να του δίνει σοκολάτες για κολατσιό ή να παραγγέλνει πίτσες, όταν για βραδινό το παιδί θα έπρεπε να φάει π.χ. ένα τοστ, σίγουρα δεν βοηθάει… Επιπλέον, προσπάθησε να περνάς περισσότερο χρόνο με το παιδί σου κάνοντας δραστηριότητες εκτός σπιτιού και μένοντας μακριά από τις συσκευές. Και προφανώς μη σταματάς να το επαινείς για κάθε του προσπάθεια να παραμένει υγιές! Σε κάθε περίπτωση, κρατήστε επαφή με τον παιδίατρο ή έναν διατροφολόγο που ειδικεύεται στα παιδιά, ο οποίος θα μπορέσει να υποστηρίξει το παιδί και ψυχολογικά.

5. Όπλισε το παιδί σου σωστά απέναντι στα κακεντρεχή σχόλια

Δείξε στο παιδί σου παραδείγματα διάσημων που ζουν μέσα σε διαφορετικά σώματα, κι όμως έχουν καταφέρει σημαντικά επιτεύγματα -το κυριότερο όλων να αποδεχτούν και να αγαπήσουν τον εαυτό τους. Αν το παιδί μπορεί να κλείνει εντελώς τα αυτιά στο bullying είναι ιδανικό, γιατί αυτοί που το κάνουν αναζητούν, ουσιαστικά, την πληγωμένη ή θυμωμένη αντίδρασή του. Διαφορετικά, είναι σημαντικό το παιδί να ξέρει να απαντά: “Αν ήθελα τη γνώμη σου θα την ζητούσα”, “Το να μιλάς έτσι σε κάνει να νιώθεις καλά για τον εαυτό σου;”. Επίσης, πες στο παιδί, ότι πρέπει και το ίδιο να υπερασπίζεται συμμαθητές του, όταν πέφτουν θύματα bullying.

Το παιδί πρέπει να καταλάβει, ότι η γνώμη των άλλων δεν καθορίζει την αξία του. Κι αν νιώθεις, ότι η δική σου προσπάθεια να δυναμώσεις το παιδί σου, ώστε να αντιμετωπίζει μόνο τους θρασύδειλους, δεν αρκεί μη διστάσεις να ζητήσεις τη βοήθεια κάποιου ειδικού. Σε κάθε περίπτωση, μη σταματήσεις να είσαι στο πλευρό του σε όλη αυτή τη δύσκολη μάχη που δίνει… Είσαι το σημαντικότερο στήριγμά του.

(*) Με πληροφορίες από σχετικό άρθρο του Πανεπιστημίου της Utah και του raisingchildren.net.au.