Γιατί δάσκαλε; Τι κάνουμε όταν ο εκπαιδευτικός «ρίπτει ράβδο»

Ένας Γυμναστής από Γυμνάσιο του Χαλανδρίου που πάτησε με δύναμη μαθητή του πίσω από τα γόνατα, ένας καθηγητής σε τμήμα ένταξης που προσβάλλει διαρκώς μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες, παιδί με δυσλεξία στην Κύπρο που δέχεται bullying από τους καθηγητές του… αυτά είναι κάποια μόνο από τα μηνύματα που έχουμε λάβει στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Infokids το τελευταίο διάστημα από απεγνωσμένους γονείς που -δίκαια- αδυνατούν να δεχτούν ότι το παιδί τους δέχεται bullying, όχι από συμμαθητές του, όπως συνηθίζουμε να ακούμε, αλλά από άτομα του σχολικού περιβάλλοντος που κανονικά θα έπρεπε να το προστατεύουν.

Τη σημερινή Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού, λοιπόν, αποφασίσαμε να εξετάσουμε το τεράστιο αυτό πρόβλημα όχι όπως εντοπίζεται ανάμεσα στους μαθητές, αλλά αναφορικά με τη σχέση εκπαιδευτικού-μαθητή.

Γιατί παρόλο που η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών που θα συναντήσει το παιδί μας στην ακαδημαϊκή του πορεία είναι καλοί στη δουλειά τους και συχνά δίνουν παραπάνω από αυτό που απαιτείται για τους μαθητές τους, δυστυχώς όπως υπήρχαν στο παρελθόν, έτσι και σήμερα συνεχίζουν να υπάρχουν ορισμένοι που χρησιμοποιούν την «ισχύ» τους για να τιμωρήσουν, να χειραγωγήσουν ή ακόμα και να γελοιοποιήσουν μαθητές τους.

Το bullying από την πλευρά του εκπαιδευτικού μπορεί να είναι σωματικό, οπότε και η αντίδραση των γονιών είναι άμεση και σκληρή, ή λεκτικό/συναισθηματικό, οπότε συχνά οι γονείς δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν. Η ανησυχία, όμως, υπάρχει και το να αγνοεί κανείς τέτοια περιστατικά, ειδικά όταν «θύμα» είναι το παιδί, δεν είναι ποτέ καλή ιδέα. Ρωτήσαμε, λοιπόν, την εκπαιδευτική ψυχολόγο και πρόεδρο του Κέντρου Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας (ΚΜΟΠ), υπεύθυνη του προγράμματος Live without Bullying, Δρ. Αντωνία Τορρένς, αλλά και τον δικηγόρο κ. Γιάννη Αλαβάνο, τι πρέπει να κάνουν οι γονείς και τα παιδιά στην περίπτωση που ο εκπαιδευτικός ασκεί εκφοβισμό.

«Η διεύθυνση του σχολείου οφείλει να αποδώσει δικαιοσύνη», Δρ. Αντωνία Τορρένς

(σκηνή από πραγματικό συμβάν κατά το οποίο δασκάλα χτυπά μαθητή σε σχολείο του Τέξας)

«Καταρχάς πρέπει να διευκρινίσουμε, ότι μια τέτοια πράξη είναι από μόνη της απαράδεκτη, για όποιον λόγο κι αν έφτασε ο εκπαιδευτικός σε αυτό το σημείο. Επιπλέον, », μας λέει η κ. Τορρένς και εξηγεί τι πρέπει να κάνει στην περίπτωση αυτή το παιδί αλλά και ο γονιός.

«Το παιδί που θα δεχτεί λεκτική ή σωματική βία από τον εκπαιδευτικό, δεν θα πρέπει εκείνη τη στιγμή να ‘βγάλει’ γλώσσα ή να επιτεθεί, αλλά μπορεί να πει πράγματα, όπως:

-Γιατί το κάνατε αυτό; Τι έκανα;

-Δεν νομίζω ότι δικαιούμαι τέτοια συμπεριφορά.»

Η κ. Τορρένς συμβουλεύει να πάει το παιδί στον διευθυντή του σχολείου και να αναφέρει το συμβάν, αρκεί να το κάνει με σωστή συμπεριφορά. Αν ένα παιδί μικρότερης ηλικίας δυσκολεύεται να κάνει κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να μιλήσει για ό,τι έγινε στους γονείς ή σε κάποιον ενήλικα εμπιστοσύνης του.

Στη συνέχεια αναλαμβάνουν οι γονείς, οι οποίοι δεν πρέπει να πανικοβληθούν και να σπεύσουν στο σχολείο για να επιτεθούν στον εκπαιδευτικό, παρά να πάνε βέβαια στο σχολείο, να δουν τον διευθυντή και να μεταφέρουν όσα τους είπε το παιδί. Να ζητήσουν την άποψη του διευθυντή για το συμβάν «Να πουν πως ό,τι κι αν έγινε, είναι η βία ο ενδεδειγμένος τρόπος να λύνονται αυτά τα θέματα; Και ανάλογα με το πώς θα ανταποκριθεί το σχολείο, θα πρέπει να λειτουργήσουν και οι γονείς», συμπληρώνει η κ. Τορρένς και εξηγεί, ότι το πιθανότερο είναι, ότι ο διευθυντής θα ζητήσει χρόνο για να εξετάσει το θέμα ή θα καλέσει τον εκπαιδευτικό που ενεπλάκη στο συμβάν.

«Εκείνο που πρέπει να δεχτεί το σχολείο είναι, ότι η πράξη αυτή δεν επιτρέπεται και ότι η ‘κόντρα’ πρέπει να λυθεί με τρόπο διαλεκτικό και ιδιωτικά, σε μια κλειστή αίθουσα. Να γίνει μια παραδοχή εκ μέρους του σχολείου και να επέλθει μια δικαίωση για το παιδί και την οικογένεια. Επιπλέον, ο εκπαιδευτικός πρέπει να ακουστεί, να εξηγήσει γιατί έκανε ό,τι έκανε. Και αν το παιδί είναι προκλητικό, τότε πρέπει και αυτό να το δει η οικογένεια, γιατί δεν είναι σωστό να ρίχνουμε την ευθύνη μόνο στο σχολείο», λέει η κ. Τορρένς και καταλήγει: «Σκόπιμη σε μια τέτοια συζήτηση είναι και η παρουσία σχολικού ψυχολόγου που μπορεί να συμβάλλει στην επίλυση του προβλήματος, αλλά και να λειτουργήσει συμβουλευτικά στα δύο μέρη».

«Οι γονείς να υποβάλλουν υπόμνημα στο σχολείο που θα κοινοποιήσουν και στο υπουργείο Παιδείας», Γιάννης Αλαβάνος, δικηγόρος

Αν πρόκειται για περιστατικό σωματικής βίας και εφόσον οι γονείς προχωρήσουν σε έγγραφη καταγγελία στο σχολείο προκειμένου να απομακρυνθεί ο εκπαιδευτικός από αυτό, όπως στην περίπτωση του έφηβου από το Χαλάνδρι, ο δικηγόρος κ. Αλαβάνος συμβουλεύει αυτή να γίνει με κοινοποίηση στο υπ. Παιδείας, προκειμένου να κινηθεί άμεσα η πειθαρχική διαδικασία.

«Επίσης πρέπει να το καταθέσουν και να προβούν σε παράσταση οι ίδιοι οι γονείς στον αρμόδιο Εισαγγελέα ανηλίκων, ο οποίος πέραν της ποινικής διαδικασίας θα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα. Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να κινηθεί άμεσα και ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου και να ενημερωθεί και ο Δήμαρχος της περιοχής, ο οποίος ασκεί εποπτεία βάση του νόμου στα σχολεία της περιοχής, για να κινήσει και αυτός τα δέοντα», συμπληρώνει ο κ. Αλαβάνος.

Τι άλλο μπορούν να κάνουν οι γονείς αν το παιδί πέσει θύμα bullying από εκπαιδευτικό

Να καταγράψουν όλα τα περιστατικά bullying

Πότε συνέβησαν και με ποιον τρόπο, ώστε να ανατρέξουν σε αυτά όταν χρειαστεί.

Να στηρίξουν και να καθησυχάσουν το παιδί

Οι γονείς πρέπει να δείξουν στο παιδί ότι είναι δίπλα του σε αυτό και να το διαβεβαιώσουν πως ένα δυσάρεστο συμβάν δεν αποτελεί γενική εικόνα του σχολείου. Μπορούν, μάλιστα, να ζητήσουν τι γνώμη του για το τι θα ήθελε να γίνει από το συμβάν και μετά. Επίσης, χρήσιμο θα ήταν να το φέρουν σε επαφή με κάποιον ειδικό, π.χ. σχολικό ψυχολόγο.

Να συζητήσουν πρώτα με το παιδί

Πριν ο γονιός απευθυνθεί στον διευθυντή ή τον δάσκαλο, είναι σημαντικό να έχει κουβεντιάσει πρώτη με το παιδί και να το προετοιμάσει για τις κινήσεις του.

«Χτίστε» την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας

Βοηθήστε το να αναγνωρίσει τα ταλέντα και τις ικανότητές του, ακόμα και μέσα από τα χόμπι του. Αποφύγετε να επαναφέρετε το συμβάν του bullying στη συζήτηση και προσπαθήστε να το αφήσετε πίσω. Το παιδί πρέπει να δώσει έμφαση στα θετικά της ζωής του.

Ζητήστε να δείτε τον εκπαιδευτικό προσωπικά

Πολλές φορές με τον τρόπο αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί πού πιο εύκολα, ειδικά αν συζητήσετε σοβαρά την κατάσταση. Προσπαθήστε να ακούσετε τι έχει να πει και ποιο είναι το σκεπτικό του και αποφύγετε τις φωνές και τις απειλές.

Εκφράστε την ανησυχία σας

Αν πρόκειται για έναν εκπαιδευτικό που είναι εξαιρετικά αυταρχικός στην τάξη, με αποτέλεσμα τα παιδιά να τον φοβούνται, μιλήστε του γι’αυτό και ρωτήστε τον γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορεί να διορθωθεί.

Απευθυνθείτε στον ανώτερο στην ιεραρχία

Αν δεν μπορέσετε να λύσετε το πρόβλημα με τον ίδιο τον εκπαιδευτικό, τότε θα χρειαστεί να απευθυνθείτε στον διευθυντή του σχολείου και αν ούτε με αυτόν βγάλετε άκρη, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τη σχολική επιτροπή του Δήμου σας. Και αν ακόμα και έτσι βλέπετε, ότι η κατάσταση δεν αλλάζει και το παιδί συνεχίζει να δέχεται επίθεση από τον εκπαιδευτικό, σκεφτείτε το ενδεχόμενο να αναλάβει το ζήτημα κάποιος δικηγόρος. Ωστόσο, αναλογιστείτε αν θα μπορούσατε να στείλετε το παιδί σε κάποιο άλλο σχολείο, γιατί το να παραμένει σε ένα περιβάλλον εκφοβισμού μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον ψυχισμό του.

Σε κάθε περίπτωση, μην καθυστερήσετε να αναλάβετε δράση και να «πολεμάτε» για το παιδί σας, ακόμα κι αν δεν βλέπετε άμεσα αποτελέσματα. Με την δική σας επιμονή θα καταφέρετε να βελτιώσετε την κατάσταση για το παιδί σας και έτσι θα μπορέσει και εκείνο να αναρρώσει ψυχοσυναισθηματικά.