Η Μαρίνα Γιώτη μάς μιλά για το πολύχρωμο Μελίσσι της και το υπέροχο σύμπαν που ανακαλύπτουν τα παιδιά μέσα από αυτό

Η Μαρίνα Γιώτη στο νέο της βιβλίο Το Κάτι Τι; προσεγγίζει τα παιδιά με τρόπο… “πονηρό”. Πώς; Με πολλές πολλές ερωτήσεις, στις οποίες τα παιδιά θα δώσουν τις δικές τους απαντήσεις. Με αυθορμητισμό και ευαισθησία. Γιατί έτσι ξέρουν τα παιδιά να ανταποκρίνονται στα ερωτήματα αυτού του κόσμου. Γι’ αυτό και είναι σοφά. Ο ρόλος των γονιών, των ενηλίκων, είναι υποστηρικτός στην εύρεση της αλήθειας, των αξιών, της λογικής και της πίστης. Κι εμείς συναντήσαμε τη Μαρίνα Γιώτη για να μιλήσουμε πολύ όμορφα για όλα αυτά.

  1. Μια κυψέλη μελισσών είναι μια ποικιλόμορφη κοινωνία, με αρετές αλλά και κακίες. Μαρίνα, τι σε οδήγησε σε αυτή την όμορφη χρωματιστή κοινωνία; Τι ήθελες να ανακαλύψεις;

Η περιέργεια με οδήγησε να ανακαλύψω έναν ολόκληρο κόσμο. Ήθελα να γράψω μια σειρά βιβλίων για παιδιά 4-8 ετών με θέματα Αγωγής του Πολίτη και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον πυρήνα της. Αρχικά δεν ήξερα πού θα εξελίσσονται οι ιστορίες μου. Άρχισα λοιπόν να σκέφτομαι κοινωνίες που έχουμε στον πλανήτη και θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας να κατανοήσουν πολύπλοκα θέματα, όπως η Δημοκρατία, η αξιοκρατία, ο σεβασμός στους άλλους, η δικαιοσύνη. Όταν ξεκίνησα να διαβάζω για τις μέλισσες, έμεινα έκπληκτη από την πολυπλοκότητα της κοινωνίας τους και τον τρόπο που λειτουργούν. Όλοι οι ρόλοι ήταν παρόντες, οι παραμάνες, οι φρουροί, οι εργάτριες και οι κηφήνες, έτοιμοι να γράψουν ιστορία. Λίγο μετά την απόφασή μου να γράψω για αυτές, οι μέλισσες ανακηρύχθηκαν ως ο πιο πολύτιμος οργανισμός στον πλανήτη από το Earthwatch Institiute ανοίγοντας ένα δευτερεύον, αλλά εξίσου επίκαιρo θέμα, που «τρέχει» παράλληλα στη σειρά, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή.

 

  1. Η κόρη σου είναι σχεδόν έφηβη, αλλά εσύ επιμένεις μέσα από τα βιβλία σου να καταπιάνεσαι με τα μικρότερα παιδιά. Εκεί όπου όλα ακόμα είναι «εύπλαστα». Εκεί όπου οι παιδικές ψυχές έχουν τεράστια ανάγκη να «κοινωνήσουν» τις μεγάλες αξίες της ζωής και να ζυμωθούν με αυτές.

 Αν και η κόρη μου έχει υπάρξει μεγάλη πηγή έμπνευσης για μένα, δεν γράφω βιβλία για την κόρη μου. Ο λόγος που γράφω για αυτές τις ηλικίες είναι επειδή αγαπώ πολύ την εικονογράφηση και συλλέγω από παιδί εικονογραφημένα βιβλία, τα λεγόμενα picture books. Φυσικά σε αυτές τις ηλικίες μπορούμε να επηρεάσουμε πιο εύκολα τα παιδιά, αλλά αυτό περισσότερο με αγχώνει. Είναι τεράστια ευθύνη και την παίρνω πολύ σοβαρά.  Θέλω κάθε λέξη στα βιβλία μου, κάθε εικόνα να είναι μελετημένη και προσεγμένη ώστε να αφήνει ένα θετικό αντίκτυπο.

 

  1. Τι είναι αυτό το Κάτι που θα πλησιάσει τα παιδιά; Θα χρειαστεί να το ανακαλύψουν; Και τι διδάγματα θα λάβουν;

Το Κάτι, είναι κάτι άγνωστο, κάτι που δεν ξέρουμε, κάτι που μας φοβίζει. Έρχεται ξαφνικά και αλλάζει τα πάντα. Κάθε ένας από εμάς έχει την άποψή του για το τι είναι και πώς να το χειριστεί. Όταν όμως βάλουμε τη λογική μας να δουλέψει και ερευνήσουμε τα πράγματα με ψυχραιμία, καταφέρνουμε να λύσουμε το μυστήριο και να κάνουμε τη ζωή μας και τη ζωή των γύρω μας καλύτερη. Η επιστήμη, η παρατήρηση, δίνει τη λύση. Στην πορεία τα μελισσάκια μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν το άγνωστο με ψυχραιμία, να κάνουν λογικούς συνειρμούς, να σέβονται τις απόψεις των άλλων. Επίσης μαθαίνουν ότι καμιά φορά χρειάζεται και λίγη πίστη ώστε να κάνουμε ένα βήμα στο άγνωστο. Άλλωστε στην λέξη επιστήμη εσωκλείεται και η λέξη πίστη.

  1. Οι ιστορίες στο Μελίσσι σε τι διαδρόμους σκέψης θα οδηγήσουν τα παιδιά; Είναι σημαντικό να σταθεί στο πλάι τους ο παιδαγωγός ή ο γονιός για να εξηγήσει και να οδηγήσει στο «ηθικό» δίδαγμα; Πιστεύεις ότι χρειάζεται η «βοήθεια» του ενήλικα για να ανακαλύψει το παιδί, ακόμη και της μικρότερης ηλικίας, τα βαθύτερα νοήματα που πάντα κρύβονται σε ένα «παραμύθι»;

Όχι. Θεωρώ ότι σε κανένα βιβλίο δεν θα έπρεπε ο ενήλικας να είναι αυτός που θα πει στο παιδί τι θα νιώσει ή τι θα σκεφτεί. Μπορεί να είναι ένας διακριτικός οδηγός, αλλά τα παιδιά θα πρέπει να ανακαλύπτουν μόνα τους τα νοήματα. Κάθε παιδί ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα διαφορετικά και συχνά ανακαλύπτουν πράγματα που κανείς άλλος δεν έχει σκεφτεί. Γιατί να βάλουμε όρια στη φαντασία τους; Το ότι ένα βιβλίο μπορεί να έχει δυνατότητες για πολλά θέματα και συζήτηση δεν σημαίνει ότι πρέπει να τους τα σερβίρουμε έτοιμα. Στο βιβλίο «Το Κάτι τι;» υπάρχει ήδη το ερωτηματικό, το ΤΙ; Κάνουμε ερωτήσεις και τα παιδιά δίνουν τις δικές τους απαντήσεις.

 

  1. Το άγνωστο είναι εχθρός για τα μικρά παιδιά. Ο φόβος του αγνώστου αυτή την εποχή πήρε τη μορφή ενός ιού. Τα παιδιά τρόμαξαν, κλείστηκαν, περιορίστηκαν, ταράχτηκε ο ψυχισμός τους. Πώς μιλάμε στα παιδιά; Βοηθούν οι παραλληλισμοί και τα παραδείγματα;

 Ναι, βέβαια βοηθάνε. Δεν νομίζω όμως ότι για να μιλήσουμε για τον Κορονοϊο, πρέπει απαραίτητα να πάρουμε ένα βιβλίο που να μιλάει συγκεκριμένα για αυτόν. Άλλωστε όλοι μας, και πιστεύω και τα παιδιά, δεν θέλουν άλλο να ακούμε για τον ιό. Μπορούμε όμως μέσα από άλλες ιστορίες να μιλήσουμε για την ουσία και να μετατρέψουμε τα μαθήματα της περιόδου που περάσαμε σε μαθήματα ζωής. Δηλαδή, πώς να αντιμετωπίζουμε το ανεπάντεχο, την αλλαγή, τον φόβο. Ποιος είναι ο ρόλος της επιστήμης, της πίστης και της κοινωνίας όταν κάτι μεγάλο συμβαίνει. Θεωρώ ότι αυτά είναι πιο διαχρονικά θέματα από τον συγκεκριμένο ιό.

Εντελώς προφητικά, καθώς το κείμενο γράφτηκε πριν περίπου ένα χρόνο, «Το Κάτι τι;» μιλάει για όλα αυτά.

  1. Και πάμε τώρα σε αυτό το «Τι». Ποιες οι απαντήσεις που δίνει το βιβλίο στα ερωτήματα που θέτει το «Τι»;

 Το βιβλίο δίνει μερικές απαντήσεις για χάρη της πλοκής, αλλά θέτει κυρίως ερωτήσεις.

 7. Μαρίνα, εσένα τι σε έχει διδάξει η συγγραφή παιδικών βιβλίων και η ενασχόληση με τα παιδιά; Τι έχεις κερδίσει ως άνθρωπος;

 Μια πιο χαρούμενη και δημιουργική καθημερινότητα. Βρίσκομαι σε μια διαρκή αναζήτηση. Διαβάζοντας ή μιλώντας συνεχώς με εκπαιδευτικούς και ψυχολόγους μπαίνω και εγώ σε διαδικασία να ενημερώνομαι και να βελτιώνω συνεχώς τον εαυτό μου για να μπορώ να είμαι όσο το δυνατόν καλύτερη για τα παιδιά.

 

  1. Πότε θα ασχοληθείς με τα μεγαλύτερα παιδιά; Υπάρχει αυτή σκέψη;

Τελευταία παίζω με την ιδέα στο μυαλό μου, αλλά δεν έχω βρει αυτό το Κάτι που θα με ενθουσιάσει ώστε να αφιερωθώ σε αυτό. Όταν το βρω, ίσως να το τολμήσω. Προς το παρόν με ενθουσιάζει η εικονογράφηση και δύσκολα θα αλλάξω κατηγορία.

  

  1. Πού θα ήθελες να σε οδηγήσει αυτό το ταξίδι;

Σίγουρα βάζω στόχους και κάνω όνειρα, αλλά κάνοντας καθημερινά αυτό που αγαπώ, το ταξίδι είναι για μένα αυτό που μετράει. Μπορεί να ακούγεται κλισέ, αλλά είμαι πραγματικά ευγνώμων και απολαμβάνω την κάθε στιγμή.