Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (10 Οκτωβρίου) υπενθυμίζει σε όλους μας πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε όχι μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή μας. Το άγχος αποτελεί μία από τις πιο συχνές ψυχικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς στην καθημερινότητά τους. Οι πιεστικοί ρυθμοί, οι οικονομικές δυσκολίες, οι επαγγελματικές απαιτήσεις και οι οικογενειακές ευθύνες συχνά οδηγούν σε χρόνιο στρες, που δεν επηρεάζει μόνο τον ίδιο τον γονιό αλλά και το παιδί.
Πώς επηρεάζονται τα παιδιά από το άγχος των γονιών
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά, ήδη από τη βρεφική ηλικία, «απορροφούν» τη συναισθηματική κατάσταση των γονιών τους. Όταν η μαμά ή ο μπαμπάς βιώνει συχνό άγχος, το παιδί μπορεί να παρουσιάσει:
- Αυξημένο άγχος και ανησυχία: Τα παιδιά αντιλαμβάνονται την ένταση στο σπίτι και συχνά την εκφράζουν με κλάμα, γκρίνια ή επιθετική συμπεριφορά.
- Δυσκολίες στον ύπνο και στη συγκέντρωση: Το οικογενειακό στρες επηρεάζει τη ρουτίνα και την αίσθηση ασφάλειας του παιδιού.
- Μίμηση συμπεριφορών: Τα παιδιά μαθαίνουν να διαχειρίζονται το στρες βλέποντας τον τρόπο που το κάνουν οι γονείς τους. Αν η διαχείριση γίνεται με εκνευρισμό ή απομόνωση, το παιδί τείνει να αναπαράγει ανάλογες αντιδράσεις.
- Αίσθημα ευθύνης: Σε μεγαλύτερες ηλικίες, τα παιδιά μπορεί να νιώσουν ότι «φταίνε» για την κακή διάθεση του γονιού ή να προσπαθούν να τον προστατεύσουν, φορτώνοντας τον εαυτό τους με ενοχές.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Η καλή ψυχική υγεία του γονιού είναι θεμέλιο για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Μερικά βήματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς:
- Αυτοπαρατήρηση: Αναγνώριση των στιγμών που το άγχος ξεπερνά τα όρια και αρχίζει να επηρεάζει την καθημερινότητα.
- Ανοιχτή επικοινωνία: Μπορούμε να εξηγήσουμε στα παιδιά, με λόγια προσαρμοσμένα στην ηλικία τους, ότι η στεναχώρια ή το άγχος είναι ανθρώπινα συναισθήματα και δεν φταίνε εκείνα.
- Υγιείς στρατηγικές διαχείρισης: Αναπνοές, σωματική άσκηση, μικρά διαλείμματα μέσα στη μέρα και δραστηριότητες που χαλαρώνουν.
- Υποστήριξη από δίκτυο: Συζήτηση με τον/την σύντροφο, φίλους ή συγγενείς ώστε να μην αισθάνεται ο γονιός ότι σηκώνει μόνος του το βάρος.
- Επαγγελματική βοήθεια: Εάν το άγχος παραμένει έντονο και επίμονο, η συμβουλή ψυχολόγου ή ψυχιάτρου μπορεί να είναι καταλυτική. Δεν είναι αδυναμία, είναι πράξη ευθύνης απέναντι στον εαυτό μας και στο παιδί.
Η ψυχική υγεία δεν είναι στατική, μπορεί να ενισχυθεί και να βελτιωθεί. Όταν ο γονιός μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του με υγιείς τρόπους, δίνει στο παιδί το πιο πολύτιμο δώρο: το παράδειγμα της ανθεκτικότητας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας είναι μια αφορμή για να θυμηθούμε ότι οι γονείς δεν χρειάζεται να είναι τέλειοι – χρειάζεται να είναι παρόντες και αληθινοί. Φροντίζοντας τον εαυτό μας, φροντίζουμε και τα παιδιά μας.
